Andriessen – De Staat
Een muzikaal en politiek rebel, die Louis Andriessen (1939 – 2021). Hij en collega kunstenaars, waaronder Reinbert de Leeuw, Peter Schat, Misha Mengelberg, deinsden er niet voor terug om het Walhalla van de Nederlandse klassieke muziek, het Concertgebouw in Amsterdam, te bezetten om eigentijdse muziek te promoten: De notenkraker actie (1969). Verder viel hij op als leider van het ‘straatorkest’ De Volharding dat regelmatig optredens verzorgde tijdens vredesdemonstraties en politiek getinte bijeenkomsten. In 2002 kreeg hij de titel ‘Toondichter des Vaderlands’.
Louis en zijn broer Jurriaan (1916 – 1996), eveneens componist, kregen reeds op jonge leeftijd les van hun vader, de componist Hendrik Andriessen (1892 – 1981). Het verhaal gaat dat thuis bij de familie Andriessen alleen de radio aan mocht als er een stuk muziek van pa op kwam…
Louis maakte de keuze een mengeling te maken van politiek en muziek voor het volk. In 1969 was hij medecomponist van de antimaterialistische opera Reconstructie. Zijn mede-componisten waren Reinbert de Leeuw, Misha Mengelberg, Peter Schat en Jan van Vlijmen. Hugo Claus en Harry Mulisch schreven het libretto.
Tussen 1973 en 1976 schreef Andriessen De Staat. Zijn inspiratie putte hij uit geschriften van Plato. Deze schildert een ideale Staat en maatschappij voor waarin de drie standen van de mensheid goed behoren samen te werken: de werkende stand, politie en soldaten (wachters), en regeerders. Andriessen past in het stuk zogenaamde ‘minimal music’ toe door alsmaar herhalende en verschuivende ritmische en melodische patronen voor te schrijven.
Een ander opvallend stuk van Andriessen is Hoketus. Dit componeerde hij in de periode 1975-’77 voor zijn toenmalige compositie klas van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Vergeet ook niet te luisteren naar Dances uit 1992 voor sopraan en kamerorkest.
De opera materie (1989) is als zelfstandig item opgenomen in het archief: https://klassiekemuziek.tv/louis-andriessen-de-materie/
In het najaar van 2020 wordt de muziekwereld opgeschrikt door het bericht over de ziekte van Nederlands grootste componist. In december wordt zijn laatste compositie May naar het gedicht van Herman Gorter als premiere in het Amsterdamse Concertgebouw uitgevoerd. Donderdag 1 juli 2021 overlijdt een van de beroemdste Nederlandse componisten van zijn generatie. Andriessen wordt wel de meest invloedrijke Nederlandse componist genoemd sinds Jan Pieterszoon Sweelinck (1562 – 1621).
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
ANDRIESSEN LOUIS DE STAAT NUMMER279
Nota bene
Lang niet bij ieder symfonieorkest was de muziek van Louis Andriessen welkom, zo ook bij het Concertgebouworkest, waar de componist moeilijkheden ondervond bij de uitvoering van sommige van zijn werken.
Andriessen, die gewend was met een orkest te werken zonder dirigent en liefhebber was van jazz, minimalisme en oosterse muziek gaf de voorkeur te componeren met vaak ongewone instrumentenbezettingen welke een afstand schepte tussen hem en de traditionele symfonieorkesten.
In 1972 werd het Ensemble De Volharding door hem opgericht, een orkest voor hedendaagse muziek met blaasinstrumenten waaronder dwarsfluit, trompetten, trombones, hoorn en saxofoons, piano en een ritmesectie.
