Dvořak – Celloconcert
De Tsjech Antonin Dvořak (1841 – 1904) schreef twee celloconcerten. Het eerste, dat hij op vierentwintigjarige leeftijd schreef, wordt nauwelijks uitgevoerd. Het tweede, uit 1895 wordt omschreven als het mooiste celloconcert uit de muziekliteratuur. Het werd Dvořaks laatste grote werk.
Eigenlijk was Dvořak voorbestemd om zijn vader als slager en cafébaas op te volgen. Hij bracht zijn jeugd door in een klein dorp tussen velden en boomgaarden. Het dorp kende nog geen vijftig huizen. Buitenshuis vertoefde hij veelal in de kerk waar hij les kreeg op het orgel. Het heeft enige tijd geduurd voordat hij van de autoriteiten toestemming kreeg om naar Praag te verhuizen om daar aan een officiële muziekstudie te beginnen. Zijn hoofdinstrumenten waren orgel en altviool.
De componist Johannes Brahms (1833 – 1897) zag een genie in hem en zorgde voor een studiebeurs. Niet lang daarna was Dvořak een gevierd componist. Het was ook Brahms die het Celloconcert van Dvořak alle lof toezwaaide: Als ik geweten had dat het mogelijk was om een celloconcert als dit te componeren, had ik het zelf geprobeerd… Dvořak deed het Tsjechische volk plezier met o.a. de Slavische dansen oorspronkelijk voor piano vierhandig en het Dumka trio voor piano, viool en cello. In 1892 verhuisde Dvořak naar Amerika en werd hij directeur van het nieuwe conservatorium te New York. Tijdens zijn verblijf in Amerika schreef hij zijn meesterwerken het Negerkwartet (Amerikaans kwartet), Symfonie 9 (De Nieuwe Wereld) en het beroemde Celloconcert in b mineur dat hij in de winter van 1894 componeerde. Heimwee bracht hem weer terug naar het oude Europa.
Na een heftige inleiding door het orkest, waarin nauwelijks plaats is voor het solo-instrument, de cello, komt van uit het niets de hoorn, gevolgd door de klarinet die samen een voorzet geven op het schitterende hoofdthema waar even later de cello mee aan de haal gaat. Op dat moment begint eigenlijk de absolute tophit onder de celloconcerten. Het tweede deel is een voortzetting op het eerste. Zeldzaam mooie zangthema’s passeren de revue. In dit deel zit eveneens een liefdeslied verborgen dat de componist ooit schreef voor zijn jeugdliefde. Het derde deel begint met een machtig motief door het orkest. Direct laat de cello echter weer van zich horen, omlijst door een furieus, spetterend en oplaaiend symfonieorkest. Het celloconcert van Dvořak, een concert van symfonische grandeur!
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
DVORAK CELLOCONCERT NUMMER033
Nota bene
De beroemde violist Fritz Kreisler bezocht Antonin Dvorák kort voor zijn dood. Arm en berooid trof hij hem aan in zijn schamele woning in Praag. De tweeënzestigjarige was aan het einde van zijn latijn. Al zijn werken waren voor weinig geld verkocht en er was nauwelijks geld om van te leven.
Kreisler die veel succes had geoogst met de Slavische Dansen kwam hem een eer bewijzen. Voor zijn neus weg vroeg de violist of hij nog een stukje muziek voor hem had. De zieke componist wees naar een stapeltje oude papieren waar Kreisler de beroemde Humoreske aantrof.
