Bartók – Divertimento
De Hongaar Béla Bartók (1881-1945) wist dat hij vanwege zijn modern getinte muziek op de zwarte lijst van de nazi’s stond. In 1940 vluchtte hij daarom naar Amerika. Kort daarvoor liet hij in zijn testament opnemen dat geen straat of plein in Hongarije zijn naam mocht dragen zolang Hitler en Mussolini nog aan de macht waren. In Amerika verneemt Bartók dat veel van zijn verzameling met duizenden opnames van volksmuziek door de nazi’s is vernietigd.
In 1939 bracht Bartók een langdurig bezoek aan Zwitserland. Voor de overspannen pianist en componist was dit een zeer welkome periode van rust en vrede. Het prachtige berglandschap en de afstand van de beangstigende politieke situatie bracht hem er toe een optimistisch en vrolijk muziekstuk te schrijven: Divertimento voor strijkers. Het was een opdracht voor het Kamerorkest van Basel. (Divertimento It afleiding, verwijst doorgaans naar een ontspannend werk tot het vermaak van de luisteraar).
Het luchtige, zelfs swingende stuk heeft alle kenmerken van het oude Concerto grosso, waarin een klein aantal instrumenten concerteert met het gehele orkest. Tevens klinken er volkswijsjes uit Hongarije en Roemenië. Niets wijst op een neerslachtige en angstige Bartók, al doet het tweede deel traag en donker aan. Het Divertimento bestaat uit 3 delen en duurt ongeveer 20 minuten. Minimale bezetting: 6 eerste violen, 6 tweede violen, 4 altviolen, 4 celli, 2 contrabassen.
Uit dezelfde periode stamt ook zijn Strijkkwartet 6. Dit werk herbergt juist alle droefenis en ellende die de eenzame en twijfelende Bartók gevoeld moet hebben toen hij het werk componeerde.
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
BARTOK DIVERTIMENTO VOOR STRIJKERS NUMMER 135
Nota bene
Meestal moeten we het met treurige berichten doen rondom de mens Bartók. In zijn biografieën wordt de componist meestal omschreven als een sombere man. Maar soms kon hij best aardig uit de hoek komen en had zowaar een zonnige kant.
Toen een beginnend componist bij hem aanklopte en hem vroeg wat zijn eerste indrukken over zijn muziek was, antwoordde Bartók na met een peinzend gezicht geluisterd te hebben: U heeft veel talent, vooral voor het overnemen van andermans muziek…
Bartók was een verzamelaar van volksmuziek. Hij reisde met opname apparatuur door afgelegen streken van Hongarije. Aan bewoners, vooral landarbeiders, werd gevraagd of ze hun oude liedjes in de microfoon wilde zingen.
Een keer had een argwanende dorpeling tegenover hem en zijn bandrecorder gestaan. Bartók deed de man geloven dat hij de stemmen van zijn voorouders kon vastleggen. De man was zo onder de indruk dat hij meteen begon te zingen.
Een keer had een argwanende dorpeling tegenover hem en zijn bandrecorder gestaan. Bartók deed de man geloven dat hij de stemmen van zijn voorouders kon vastleggen. De man was zo onder de indruk dat hij meteen begon te zingen.
