Beethoven – Best of

BEST OF BEETHOVEN. Lijst met de meest geliefde composities van Ludwig van Beethoven (1770 – 1827). De titels en volgorde kwamen tot stand door lezers van Klassiekemuziek.tv

  1. Symfonie 9
  2. Vioolconcert
  3. Symfonie 6 Pastorale
  4. Pianosonates
  5. Vioolsonates
  6. Pianoconcert 5
  7. Symfonie 3 Eroïca 
  8. Missa Solemnis
  9. Diabellivariaties
  10. Strijkkwartet 13 (Grosse Fuge)

 

  1. Symfonie 9. Alle Menschen werden Brüder wordt er gezongen naar de woorden van de dichter Friedrich von Schiller. Deze schreef zijn Ode an die Freude (lofzang op de vreugde) in 1785. Thans wordt het door velen reeds beschouwd als het Europese volkslied. Beethoven was met dit bijzondere werkstuk zijn tijdgenoten een flinke stap voor. 
  2. Vioolconcert. De eerste uitvoering van Beethovens Vioolconcertin D, opus 61 die rond Kerstmis 1806 in Wenen plaatsvond, was geen succes. Het       toenmalige concertpubliek was nog niet rijp voor het vooruitstrevende karakter van het concert. Teleurgesteld in de reactie van het publiek werkte Beethoven, mede op verzoek van componist en muziekuitgever Muzio Clementi, zijn vioolconcert om tot pianoconcert.
  3. Symfonie 6. Vergeleken met andere Beethoven symfonieën is de Symfonie 6 opus 68 in de toonsoort F de meest milde. In het werk valt weinig strijdlust en bombarie te bespeuren. In plaats daarvan onbekommerde en vreugdevolle indrukken van de natuur. Symfonie 6, met de bijnaam Pastorale is een verklanking van de atmosfeer van het platteland.
  4. Pianosonates. Tussen 1795 en 1822 componeerde Beethoven 32 pianosonates. Velen beschouwen deze sonates als een hoogtepunt in Beethovens oeuvre. Nergens kon hij zich hartstochtelijker uitdrukken, zijn verdriet uithuilen en zijn leed uitschreeuwen, dan achter zijn eigen instrument. Velen vragen zich af hoe het mogelijk is dat een opstandig mens zulke prachtige klanken kon bedenken.
  5. Pianoconcert 5. Beethoven componeerde vijf pianoconcerten. Vooral de laatste drie kunnen gerangschikt worden onder de Romantiek. De componist laat de gebruikelijke regels los en laat zijn hart spreken. Bij Beethoven houdt dit meestal in dat er op het ene moment heftige en heroïsche passages te beluisteren zijn, terwijl op het andere moment rust, vrede en zachtmoedigheid aan de orde komen. Zo ook in zijn Pianoconcert 5 uit 1809, met de bijnaam Keizerconcert
  6. Vioolsonates. Rond 1800 ontstonden de meeste Vioolsonates (viool en piano) van Ludwig van Beethoven. In 1798 voltooide hij 3 Vioolsonates: 1 in D – 2 in A – 3 in Es. In 1800 volgde Vioolsonate 4 in a mineur. Vioolsonate 5 in F met de bijnaam Frühlings-sonate (1801) is samen met de Vioolsonate 9 in A, Kreutzer-sonate (1803) de bekendste van de 10 Vioolsonates die Beethoven schreef.
  7. Symfonie 3. Deze symfonie uit 1804 kan gezien worden als het eerste muzikale monument uit de Romantiek. De componist ging de strijd aan met de heersende muzikale tradities en rekende af met de stijl van zijn voorgangers Joseph Haydn en zijn idool Wolfgang Amadeus Mozart. Lengte, vorm, harmonie en expressie werden overschreden. 
  8. In de Missa Solemnis uit 1822, zijn plechtige mis en 123e werk, spreekt de oude Beethoven niet zijn geloof uit, en smacht hij ook niet naar een kerk of christelijke gemeenschap, maar verhaalt hij over zijn persoonlijke verhouding met God. De mis werd het grootste meesterwerk voor koor en orkest dat Beethoven ooit schreef.
  9. Diabellivariaties. De Oostenrijkse muziekuitgever en componist Anton Diabelli had een reclamestunt bedacht. Aan gerenommeerde   Weense pianisten had hij in 1822 een zelf gecomponeerd thema gestuurd met de opdracht er variaties op te bedenken. Carl Czerny, het tienjarige wonderkind Franz Liszt, en Franz Schubert reageerden. De meest beroemde pianist uit die tijd, Beethoven vond het thema onder zijn niveau. Toch schreef hij 33 variaties op een gedeelte van het muziekstukje van Diabelli
  10. Strijkkwartet 13. Opus 133, ook wel de Grosse Fuge is het slotdeel van opus 130, maar wordt als zelfstandig strijkkwartet opgevoerd. Dit eendelige kwartet beschouwde de componist zelf als zijn meest geslaagde. Een ander lievelingsstuk van de meester was deel 5 (Cavatina) uit Strijkkwartet 13. Beethoven was slecht te spreken toen tijdens de eerste uitvoering van strijkkwartet 13, opus 130, het publiek enthousiast reageerde tijdens de twee vlotte tussendeeltjes, het Presto en de Duitse dans. Weinig toehoorders begrepen iets van de fabuleuze slotfuga die erop volgde. ‘Koeien en ezels, dat waren ze, de stomme luisteraars.’

 

BEST OF BEETHOVEN NUMMER 774

Nota bene

Negende Symfonie

Een van de meest opmerkelijke verhalen rond Beethovens Symfonie 9 was een uitvoering in Hammburg. Tijdens de staande ovatie aan het slot sprak dirigent Hans van Bülow het publiek toe. ‘Net als u overweldigt de muziek mij en heb grote bewondering voor het genie Beethoven. Daarom zal ik uw stille wens in vervulling doen laten gaan en de symfonie nog eens in het geheel laten spelen.’ Toen enkele toehoorders toch van plan waren de zaal te verlaten, riep de dirigent hen toe dat ze toch echt weer plaats moesten nemen, en aldus geschiedde. Niemand kon trouwens de zaal verlaten daar de dirigent de suppoosten verzocht had de deuren te sluiten.