Brahms – Pianoconcert 1

Al zat er vijfentwintig jaar tussen, Johannes Brahms (1833-1897) componeerde twee pianoconcerten. Het eerste, voor die tijd reusachtige pianoconcert verscheen toen de componist drieëntwintig jaar oud was en aan het begin van zijn carrière stond. Dit symfonisch getinte pianoconcert werd echter met een vriendelijke glimlach door critici terzijde geschoven. Pas een kwart eeuw later durfde de meester, die inmiddels de schaapjes op het droge had, een tweede pianoconcert uit te geven.

De eerste uitvoering van het Pianoconcert 1 in d mineur opus 15 uit 1858 werd een fiasco. Het publiek was bij soloconcerten gewend dat er ijverig en vooral virtuoos gestreden werd tussen instrument en orkest. Maar daar was hier geen sprake van. Het leek warempel wel een symfonie! Eigenlijk was de jonge Brahms ook van plan een symfonie te schrijven, maar het lukte hem eenvoudig niet, dus koos hij voor een pianoconcert. Thans kan het gerekend worden tot een van de meest populaire concerten uit de pianoliteratuur.

Het concert begint met een krachtig maestoso dat geïnspireerd lijkt op Beethovens symfonie 9 (1824). Het hartstochtelijke karakter van het tweede deel is een weerslag op de tragische gebeurtenissen rond zijn zieke vriend, de componist Robert Schumann (1810 – 1856). In huize Schumann trad Brahms in die tijd op als steun en toeverlaat voor de vrouw van Schumann, de pianiste Clara Schumann-Wieck (1819 – 1896), en tegelijkertijd als vervangend vader. Vrijwel dagelijks zocht hij zijn ontdekker Robert Schumann op, die in een krankzinnigengesticht was opgenomen.

De drie delen: Maestoso – Adagio – Finale.  Het Adagio, met het smartelijke begin kan gezien worden als een ode aan zijn vriendin Clara Schumann.

BRAHMS PIANOCONCERT 1 NUMMER 215