Brahms – Symfonie 4

Een van de grootste componisten uit de muziekgeschiedenis, Johannes Brahms (1833-1897) werd geboren in een sloppenwijk in Hamburg. Zijn vader was cafe-muzikant en zijn moeder kleermaakster. Als jochie van 13 speelde hij piano in louche uitgaansgelegenheden. Toen hij 15 was begon hij volksliedjes te verzamelen, in het zelfde jaar ontstonden zijn eerste composities. In 1853, Brahms was toen 20, ontmoette hij het echtpaar Clara en Robert Schumann. Zij zouden belangrijk worden voor het vervolg van zijn carriere.

Symfonie 4 van Johannes Brahms is een must. Het is een monument onder de symfonieën. Het is onbegrijpelijk dat critici in 1885 hun bedenkingen hadden bij de eerste uitvoering van de symfonie. Het publiek echter vond het geweldig en applaudisseerde na elk deel. Hoe dan ook, de toen 51 jarige componist vond het zijn meest geslaagde werk, en velen met hem. Overigens zal niet iedereen dit beamen, want menig muziekliefhebber zet het Deutsches requiem bovenaan hun lijstje met Brahms werken. Brahms zelf was de dirigent tijdens de première van Symfonie 4 in Meiningen op 25 oktober 1885. Het werk werd het laatste van zijn symfonieën. Symfonie 4, misschien wel zijn magnum opus, staat in de toonsoort van e mineur en duurt ongeveer 40 minuten. Van de vier  symfonieën die Brahms schreef zou het de donkerste van allen zijn. 

Brahms heeft in de Symfonie 4 (opus 98) geen aanloop nodig. Hij valt direct met de deur in huis. Een kinderlijk eenvoudig, maar wonderschoon thema opent het stuk. Gezien het grote aandeel van strijkers, is hier sprake van pure symfonische muziek. Het charmante beginthema golft als het ware door het gehele eerste deel. Het tweede deel opent met de hoorn en houtblazers en kent alweer een fantastisch thema. Even later horen we de prachtige strijkerssectie weer. Een fel spelend orkest zet het derde deel in. Als toeschouwer heb je nauwelijks in de gaten dat het derde en vierde deel pas een jaar later tot stand kwam. De symfonie is absoluut één geheel en lijkt in een adem geschreven te zijn. Overigens gebruikt de componist in het vierde deel, dat begint met koraalachtige tonen van de trombones, een thema uit de cantate Nach dir, Herr, verlanget mich van Johann Sebastian Bach.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

BRAHMS SYMFONIE 4 NUMMER042