Chatsjatoerian – Balletmuziek
Aram Chatsjatoerian (1903 – 1978), ook wel Chatsjaturian of Katsjaturian genoemd was een Armeens-Sovjet componist. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste sovjet componisten naast Prokofjev en Sjstakovitsj. Zijn bekendste werk is wellicht de Sabeldans uit het ballet Gayanee. Aanvankelijk werd Chatsjatoerian door Stalin en de Sovjetautoriteiten omarmd vooral vanwege zijn Sabeldans en heroïsche muziek. De componist had een complexe relatie met het Sovjetregime. Zijn balletten ondergingen zowel goedkeuring als kritiek. Over he algemeen paste zijn muziek goed binnen de Sovjetideologie maar hij ontkwam niet aan de beruchte censuur van Stalin en zijn maten.
Gayanee uit 1942 en Spartacus uit 1954.
Het ballet Gayanee, ook wel als Gajane geschreven, speelt zich af op een communistische boerderij waar het meisje Gayanee katoenplukster is en worstelt dagelijks met de misdragingen van haar meestal dronkenman maar vindt uiteindelijk echte liefde bij een officier uit het Rode Leger. Als ballet werd het geen hit maar muzikale delen werden uitgelicht en een eigen leven gaan lijden, zoals de Sabeldans.
Ook het ballet Spartacus heeft een internationale hit, het adagio, dit dankzij de BBC-televisie serie Onedin Line dat het als themamelodie gebruikte. Maar weinig mensen zullen de originele balletmuziek kennen, gecomponeerd voor groot orkest en koor. Bijna 50 stukken muziek componeerde Chatsjatoerian voor dit avondvullende ballet, welke uiteindelijk resulteerde in 4 aktes.
De inhoud vertel over een heroïsch verhaal van de gladiator Spartacus en zijn opstand tegen het Romeinse Rijk, een drama vol strijd, passie en tragiek, geïnspireerd door de slavenopstand tegen Rome in 73-71 voor Chr.
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
CHATCHATOERIAN BALLETTEN NUMMER1026
Nota bene
De Sovjetheerser Jozef Stalin was een gemene man. Hij leefde van 1878 tot 1953 en was de opvolger van mensenmoordenaar Lenin die zelf de geest gaf in 1924. Behalve dat ook Stalin duizenden mensen liet vermoorden bemoeide hij zich met het culturele leven en hadden klassieke componisten vaak het nakijken.
De dictator bemoeide zich actief met het muziekleven. Zo leverde hij kritiek op opera- en balletvoorstellingen die hij bijwoonde en beluisterde hij nieuwe klassieke plaatopnames, om op de hoezen zijn commentaar te krabbelen: 'goed', 'matig' of 'rotzooi'. Dat laatste kon je in het slechtste geval de kogel opleveren.
