Debussy – Iberia
De Fransman Claude Debussy (1862- 1918) heeft een strijd moeten leveren voor zijn Images voor orkest. Een jaar voor de voltooiing van de Images openbaarden zich de eerste tekenen van prostaatkanker. Tijdens de orkestratie van het werk werd Debussy gegeseld door hevige pijnen die slechts verzacht konden worden met cocaïne en morfine. Zijn vriend, de componist André Caplet (1878 – 1925) nam gedurende die tijd veel schrijfwerk van hem over.
In het middendeel uit Images voor orkest, Iberia, (op zichzelf eveneens een drieluik) staat het Spaanse schiereiland Iberia centraal. De drie delen zijn 1. Door straten en langs wegen. 2. Geuren van de nacht. 3. De ochtend.
Het was overigens in de mode voor Franse componisten om ‘Spaans’ te componeren. De beroemde opera Carmen van Bizet had zijn sporen achtergelaten. Ravel deed het met zijn Bolero nog eens dunnetjes over.
De Spaanse componist De Falla schreef over Iberia: ‘Het is onbegrijpelijk dat deze Fransman, die slechts eenmaal Spanje bezocht heeft, op zo’n meesterlijke wijze de Spaanse folklore weet te etaleren. Veel Spaanse componisten kunnen niet aan deze Debussy tippen. Doodjaloers zullen ze zijn!’ Van het werk bestaat eveneens een uitvoering voor twee piano’s.
Debussy’s Spaanse collega Isaac Albéniz (1860 – 1909) schreef voor piano de suite Iberia (1906).
DEBUSSY IBERIA NUMMER 373
Nota bene
Dat Claude Debussy niet vies was van een stout ballet liet hij horen in zijn ballet Jeux. Oorspronkelijk zou het gaan om een tennisspel tussen drie homo’s. Later werd dit veranderd in een trio bestaande uit een jongen en twee meisjes. De choreografie was van de beroemde balletdanser Vaslav Nijninski.
Het spel draait om een uitgespeelde tennisbal. De drie gaan op zoek. Het zoeken wordt onderbroken door spelletjes zoals tikkertje en verstoppertje. Aangewakkerd door de zwoele vooravond ontstaat er een erotische sfeer. Dan wordt er door een onbekende een nieuwe bal in de bosschages gegooid en is de amoureuze situatie voorbij.
