Dukas – L’apprenti sorcier
De in Parijs geboren Paul Dukas (1865-1935) is het meest bekend van zijn symfonisch gedicht Tovenaarsleerling (L’apprenti Sorcier) uit 1897 naar een ballade van Goethe (Der Zauberlehrling). Dukas bezocht vanaf zijn zeventiende het conservatorium van Parijs, waar hij onder andere samen met Claude Debussy studeerde. De twee werden vrienden voor het leven. Als componist toonde Dukas een sterke voorliefde voor dramatische onderwerpen. Helaas vernietigde hij de meeste van zijn werken. Behalve de Tovenaarsleerling bleven wel bewaard Symfonie in C, de opera Ariane et Barbe-Bleue en het ballet La Péri en enkele werken voor piano en hoorn. Als compositieleraar aan het Parijse conservatorium kreeg hij ondermeer als leerlingen toegewezen Olivier Messiaen en Maurice Duruflé. Dukas was tevens een bekend muziekcriticus.
Filmmaker Walt Disney had er een handje van om klassieke thema’s in zijn tekenfilms op te nemen. Zelfs complete verhalende muziekstukken werden door hem verfilmd. Zo liet hij bijvoorbeeld Mickey Mouse opdraven in de verfilming van het muzieksprookje de Tovenaarsleerling.
De inleiding, waarin we een geheimzinnig spelend orkest horen, laat ons kennismaken met het kasteel waarin een tovenaar met zijn leerling woont. Als de tovenaar de leerling alleen laat, gaat deze aan de slag met een toverspreuk (paukenslag). Een fagot speelt een tot leven geroepen bezem die water gaat halen. De leerling gaat in bad en laat zich door de bezem lekker schrobben. Als het bad over dreigt te lopen, beveelt de leerling de bezem te stoppen. Als de bezem dat weigert, doen een paar flinke slagen met de bijl hem splijten. Al snel komt de gebroken bezem echter weer in beweging en dan is het water niet meer te stuiten. Er wordt nu dubbel zoveel water gehaald. De leerling roept om hulp (hoorns), de tovenaar komt thuis en spreekt snel een toverspreuk uit. Alles is weer bij het oude. Tot slot speelt de soloviool een klaagmelodie; de leerling heeft spijt.
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
DUKAS L’APPRENTI SORCIER NUMMER062
Nota bene
In Walt Disney ’s animatiefilm Fantasia uit 1940 klinken diverse klassieke hits gespeeld door het Philadelphia Orchestra onder leiding van Leopold Stokowski, waaronder de Tovenaarsleerling van Paul Dukas.
De film wordt op de maat van klassieke muziek gepresenteerd. Voor ieder onderdeel is er een inleidende tekst. Vervolgens ziet men de animatiefilm met daarbij de bijpassende muziek
Behalve de Tovenaarsleerling klinken in Fantasia de volgende klassieke werken:
Sacre du Printemps van Stravinsky, Nacht op de kale berg van Moessorgski, Toccata en fuga van J.S. Bach, Notenkraker van Tsjaikovski, Symfonie 6 Pastorale van Beethoven, Ave Maria van Schubert.
