Elgar – Celloconcert

De vader van de Engelsman Edward Elgar (1857-1934) was pianostemmer, organist en eigenaar van een muziekwinkel. Edward had dus volop keuze om instrumenten uit te kiezen en te leren bespelen. In het gezin werd er veel gemusiceerd. De jonge Edward bekwaamde zich in strijkinstrumenten, fagot en trombone. Op zijn vijftiende verliet hij school en ging werken op een advocatenkantoor. Jaren later zou hij toch voor de muziek kiezen.

Een merkwaardig verschijnsel in zijn muziek was dat hij zich niet liet beïnvloeden door de Engelse volksmuziek, dit in tegenstelling tot bijna al zijn collega’s voor en na hem. Zijn meest bekende werk werden de Enigma Variaties. Al moeten we zijn hit Land of hope and glory ook niet vergeten, alsmede zijn juweeltjes van instrumentale chansons. Elgar componeerde twee voltooide symfonieën. Men beschouwt Elgar als een van de meest geliefde Engelse componisten uit de hoog romantiek.

Cellisten zullen blij geweest zijn met het Celloconcert in a mineur opus 85 (1919) van Sir Edward Elgar, een van de laatste grote werken van deze Engelsman.  Vergeleken met de gangbare celloconcerten van bijvoorbeeld Boccherini, Schumann, Dvořak en Saint-Saëns is het Celloconcert van Elgar een staaltje van durf. De componist valt zonder omwegen direct met de cello in huis en gebruikt daarvoor sombere, grimmige, haast agressieve klanken. Elgar gunt de cello geen moment rust, het gehele concert is het instrument aan het woord. Maar evenzogoed wordt de lyrische klank tentoongesteld door middel van prachtige vondsten en thema’s, dit alles mondjesmaat gevolgd door het orkest. Deze melancholie heeft wellicht te maken met de verschrikkingen van wereldoorlog 1 en de ongeneeslijke ziekte van Elgars vrouw.

Overigens was de premiere allesbehalve een succes. Een jonge dirigent werd als schuldige aangewezen, hij zou te weinig met het orkest en solist gerepeteerd hebben. De pers schreef er schande over. Hoe durfde die jongeman zo laatdunkend over het prachtige celloconcert te denken…

ELGAR CELLOCONCERT NUMMER 249