Gershwin – An American in Paris
Op zijn zestiende begon de Amerikaan George Gershwin (1898-1937) populaire songs te schrijven, meestal op teksten van zijn broer Ira (1896 – 1983). Uit deze samenwerking ontstond o.a. de opera Porgy and Bess (1935), en vele liedjes waar jazz- en popzangers later grote hits van maakten.
Na piano- en harmonielessen te hebben gevolgd, concentreerde George Gershwin zich al snel op de grotere werken waarin hij de jazz samen liet gaan met klassiek. Toen Gershwin de Franse componist Maurice Ravel (1875 – 1937) vroeg om les bij hem te mogen volgen, antwoordde de Fransman: ‘Waarom wilt u een tweederangs Ravel worden terwijl u een eersterangs Gershwin bent?!’
Amusementsmuziek of wel degelijk klassiek? Verdient George Gershwin wel de status om één van de grootste componisten van de twintigste eeuw genoemd te worden? Oordeelt u zelf en luister naar zijn Rhapsody in blue, An American in Paris, of de opera Porgy and Bess. Beroemde songs van Gershwin: Summertime – The man I love – Love walked in – Lady be good – I got rhythm – Someone to watch over me – Do it again – Maybe – Funny face…
Vóór An American in Paris uit 1928 had Gershwin al twee bestsellers op zijn naam staan die hem wereldroem hadden geschonken: Rhapsody in blue en het Pianoconcert in F . De inspiratiebron voor zijn derde succes, An American in Paris, ontstond na een reeks concerten in Parijs. Met het manuscript in klad, plus vier Parijse taxiclaxons in zijn koffer voor zijn nieuwe stuk keerde hij terug naar New York. De eerste uitvoering was in december 1928 in Carnegie Hall met het New York Philharmonic Orchestra. Er waren vijftienduizend toehoorders aanwezig (blank en zwart gebroederlijk naast elkaar!). Gershwin dirigeerde het werk zelf. Het succes was verbluffend. Het orkest (compleet met taxitoeters) geeft de luisteraar het idee dat hij door het drukke en swingende Parijs loopt.
Gershwin 70 jaar fout getoeterd, een persbericht maart 2016: Gershwin noteerde bij de claxons de letters a,b,c, en d. Men ging er van uit dat de componist hiermee de notennamen bedoelde. Muziekwetenschappers zijn er achter gekomen dat Gershwin geheel andere noten bedoelde, namelijk: as, bes, hoge d en lage a. Slagwerkers overal ter wereld zullen nu nieuwe claxons moeten aanschaffen!
GERSHWIN AN AMERICAN IN PARIS NUMMER 225
Nota bene
Jacob Gershowitz was de echte naam van George Gershwin. De pianist wist de zwarte Amerikaanse muziek op het concertpodium te krijgen.
George was 25 jaar toen hij op 12 februari 1924 de piano bespeelde tijdens de première van de Rhapsody in Blue. Verder zat er een jazzband aangevuld met strijkers. In de overvolle zaal zaten beroemdheden als Serge Rachmaninov en dirigent Leopold Stokowski. Van de première zijn opnames bewaard gebleven met een zeer jazzy spelende Gerswin als pianist.
De jankende klarinet aan het begin van het stuk is een van de meest opvallende intro’s van de klassieke muziek.
