Händel – Israel in Egypt
Georg Friedrich Händel (1685 – 1759) wordt samen met Johann Sebastian Bach (1685 – 1750) beschouwd als de belangrijkste componist van het tijdvak de barok (1600 – 1750). Als 25 jarige maakte hij in Londen furore met zijn opera Rinaldo. Vanaf die tijd hield hij zich voornamelijk bezig met het schrijven van opera’s in een Italiaanse stijl met een serieuze of historische inhoud (opera seria). Het publiek leek echter genoeg van deze opera´s te hebben toen de Bedelaars opera (Beggar’s opera) van componist Pepusch (1667 – 1752) op de planken werd gebracht. Er ontstond een ware operarevolutie. De Beggar’s opera, naar een toneelstuk van John Gay (1685 – 1732) met haar gemakkelijke melodieën en alledaagse teksten behaalde rond 1730 tientallen uitvoeringen. Het leek alsof het gedaan leek met de carrière van Händel. De componist, in dienst van King George zocht naar nieuwe muziekvormen om zijn publiek terug te winnen. Hij vond die in zijn Oratoria (Bijbelse inhoud), orgelconcerten en Concerti grossi. Händel schreef een twintigtal oratoria waaronder Saul (1738), Serse, ook wel Xerxes (1738), Israël in Egypt (1739) en de machtige Messiah (1741).
Het onderwerp van Händels Israël in Egypt moge u duidelijk zijn: Het volk Israël zucht onder de onderdrukking van de farao en roept tot God. Mozes wordt daarom door God geroepen om Israël uit handen van Egypte te bevrijden.
In het oratorium Israel in Egypt grijpt Händel vaak terug op bestaande muziek, zowel van zichzelf als van anderen. In zijn tijd was het normaal als je van bestaande composities iets nieuws maakte. Het resultaat mag er zijn. De twee delen ‘Moses Song’ en ‘Exodus’ (waarin God Egypte straft met plagen) zijn gevuld met prachtige koralen, soms eenvoudig en dan weer enthousiast, jubelend. Niet voor niets wordt het werk een koororatorium genoemd. De rol van solisten is dan ook beperkt. In de (dubbel) koren laat Händel zijn vakmanschap horen als fuga specialist. Een hoogtepunt uit het oratorium is ‘The Lord shall reign for ever and ever.’
HÄNDEL ISRAEL IN EGYPT NUMMER 576
Nota bene
Sommige aria’s uit Händels opera’s snijden door de menselijke ziel. Neem zijn opera Alcina. Maar liefst 13 minutenlang klinkt de goddelijke aria Ah! mio cor (Oh, mijn hart). Het lied is een meesterwerk op zichzelf! En wat te denken van de aria Lascia ch’io pianga uit de opera Rinaldo. Niet voor niets was Händel de absolute lievelingscomponist van de norse Beethoven.
Zelf was Händel ook verliefd op zijn muziek. Toen hij het Halleluja koor uit Messiah gecomponeerd had zou hij de kamer van King George zijn binnengerend en geroepen hebben: Ik heb God in zijn ogen gezien!
