Haydn – 104 Symfonieën
De Oostenrijker Joseph Haydn (1732 – 1809) is zijn hele leven bezig geweest met het ontwikkelen van de symfonie. Het is vooral dankzij hem dat deze muziekvorm gestalte kreeg. Een symfonie is een compositie voor symfonieorkest die meestal bestaat uit vier delen. De symfonie is ontstaan uit de ouverture, het voorspel van een opera. Rond 1750 heet de symfonie nog sinfonia.
In zijn componisten loopbaan schreef Haydn 104 symfonieën, en misschien nog wel een paar meer. Dit enorme aantal heeft een aantal toppers die heden ten dage overal in de concertzalen te horen zijn. Verschillende symfonieën van Haydn hebben een bijnaam gekregen. Deze werden door zowel de componist bedacht als door anderen.
Het gebeurde wel dat Haydn in het klad een symfonie afhad, een partituur uitschreef, de partijen liet kopiëren, en dezelfde dag het werk met zijn orkest uitvoerde. Veelal waren de symfonieën opdrachten van zijn werkgever de Hongaarse vorst Esterházy in Eisenstadt.
Andere composities: Trompetconcert – Celloconcerten – Pianoconcert 11 – Pianosonates – Strijkkwartetten – Stabat Mater – Sieben Letzten Wörten am Kreuze – Missen (waaronder Harmoniemis) – Die Schöpfung – Die Jahreszeiten.
Regelmatig uitgevoerde symfonieën van Haydn:
Symfonie 6 in D werd geschreven in 1761 en kreeg als bijnaam Le matin
Symfonie 22 in Es uit 1764 met de bijnaam Der Philosoph
Symfonie 26 in d mineur is bedoeld voor De Goede Week (Pasen) Lamentatione
Symfonie 31 in D uit 1765 heeft de bijnaam Hornsignal-symfonie
Symfonie 39 in g mineur uit 1768 met de bijnaam The Fist
Symfonie 44 in e mineur uit 1772 met de bijnaam Trauer-symfonie
Symfonie 45 in fis mineur Abschied. Stuk voor stuk verlaten musici het podium
Symfonie 49 in f mineur uit 1768 bijgenaamd La passione
Symfonie 59 in A uit 1767 bijgenaamd Feuersymphonie
Symfonie 64 in A uit 1775 met de bijnaam Tempora
Symfonie 85 Bes uit 1786 La Reine (Koningin Marie Antoinette)
Symfonie 94 C uit 1791 staat bekend onder de naam Paukenslag-symfonie of Surprise
Symfonie 99 in E uit 1793 is de zevende uit de reeks Londense symfonieen
Symfonie 100 in G uit 1793 Militaire-symfonie vanwege het vele slagwerk
Symfonie 101 in D uit 1794. Bijnaam The Clock
Symfonie 103 in Es uit 1795 begint met een paukenroffel. Roffel-symfonie
Symfonie 104 in D uit 1795 Laatste symfonie. Ook wel London-symfonie
(De Parijse symfonieën alsmede de Londense symfonieën zijn als zelfstandig item opgenomen in het archief.)
HAYDN 104 SYMFONIEËN NUMMER 610
Nota bene
Men gaat er van uit dat Haydn 1 april geboren werd. Men hield dit liever achterwege omdat die dag beschouwd werd als Narrendag. Dus maakte men 2 april van zijn geboortedatum.
Jongetje Haydn was nog geen 8 jaar toen hij als zanger zijn kunsten vertoonde in de beroemde Stephansdom in Wenen. Hij ontving daar tevens een gymnasiumopleiding.
Toen het nachtegaaltje zijn stem begon te verliezen stond men op het punt hem te castreren. Op het laatste moment is dat tegengehouden.
Als volwaardig componist schreef Haydn strijkkwartetten, waaronder het Kaiserkwartet. De melodie is thans bekend als het Duitse volkslied.