Haydn – Die Schöpfung

Die Schöpfung (1798) van de Oostenrijker Joseph Haydn (1732 – 1809) laat zich goed vergelijken met Messiah van de in Engeland wonende Duitser George Friedrich Händel (1685 – 1759). De twee composities zijn als oratorium de muziekgeschiedenis ingegaan. De diepgelovige, toen 65 jarige Haydn deed vier jaar over zijn meesterwerk, terwijl collega Händel er slechts vier weken over deed….

In 1791 was Haydn getuige van de opvoering van Messiah van Händel in de Westminster Abbey in Londen. Ook was hij gefascineerd door Händels oratorium Israel in Egypt. Haydn was zeer onder de indruk en besloot ogenblikkelijk aan een soortgelijk werk te beginnen. Hij vond een geschikt libretto gebaseerd op John Miltons gedicht  Paradise Lost. Het toeval wil dat dit libretto ooit voor Händel bestemd was. Het stuk is gebaseerd op de Bijbelboeken Genesis en de Psalmen. 

Die Schöpfung is een oratorium in drie delen voor koor, orkest en drie zangsolisten: sopraan – tenor – bas. De eerste twee behandelen het scheppingsverhaal. Het derde deel schildert het leven van Adam en Eva in het paradijs. Luister eens naar een van de mooiste duetten die de toen zesenzestigjarige componist schreef en waarin Adam en Eva samen met het koor de pracht van de aarde bezingen. Haydn laat ook de natuur klinken in de vorm van een blazende wind, donder en bliksem en brullende leeuwen… 

De eerste opvoering van Die Schöpfung vond plaats in Wenen. Het was voor de toehoorders wel even schrikken toen zij de beginklanken vol dissonanten, de chaos voorstellend, in hun schoot geworpen kregen. Thans geldt deze Ouverture als een hoogtepunt van Die Schöpfung. Opvallend is dat de componist Ludwig van Beethoven (1770 -1827) soortgelijke donkere klanken had laten horen. Lichte klanken liet Haydn in zijn Schöpfung horen in het koor Und es war Licht, geschreven in de toonsoort C majeur! Van het oratorium is zowel een Engelse als Duitstalige uitvoering.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

HAYDN DIE SCHOPFUNG NUMMER040