Haydn – Strijkkwartetten Opus 76
De strijkkwartetten opus 76 behoren tot de mooiste stukken kamermuziek die de Oostenrijkse componist Joseph Haydn (1732-1809) schreef. Deze kwartetten werden in de laatste jaren van de 18e eeuw gepubliceerd. Zijn lange dirigenten- en compositieloopbaan aan het hof van prins Nicolaus Esterhazy liep in 1790 ten einde. In dat jaar reisde Haydn voor het eerst naar Londen en oogstte daar vooral succes met het schrijven en uitvoeren van nieuwe symfonieën. De symfonieën 93 tot en met 104 worden de Londense symfonieën genoemd In 1794 keerde hij terug naar de Engelse hoofdstad en rondde zijn Strijkkwartetten opus 76 af voor publicatie. De componist gaf de 6 kwartetten uit onder de naam Erdödy Kwartetten. Erdödy, een Weense graaf, die de opdrachtgever was.
Strijkkwartet 1 opus 76 staat in G majeur en kent de volgende delen: allegro – adagio – menuet – allegro.
Strijkkwartet 2 opus 76 kreeg de bijnaam Kwintenkwartet vanwege de opvallende opening met kwinten. De delen zijn: allegro – andante – menuet – vivace.
Strijkkwartet 3 opus 76 is misschien wel de bekendste uit de serie. Het staat in C majeur en draagt de bijnaam Kaiserkwartet. Het tweede deel Gott erhalte Franz der Kaiser moest de Weners een hart onder de riem steken vanwege de overheersing van Napoleon. Het werd het volkslied van Oostenrijk en later van Duitsland. De delen zijn: allegro – adagio – menuet – presto
Strijkkwartet 4 opus 76 heeft als bijnaam Zonsopgang en is na het Kaiserkwartet het meest geliefde van de set. Het stuk staat in Bes en is vernoemd naar de mooie opening met langzaam een stijgende melodie. De delen zijn: allegro – adagio – menuet – allegro
Strijkkwartet 5 opus 76 staat in D majeur. Het meest opvallende aan dit kwartet is het overheersende langzame tweede deel, het largo. Soms noemt men dit strijkkwartet kortweg het Largo-kwartet. De delen: allegretto, largo, menuet, presto.
Strijkkwartet 6 opus 76 staat in de toonsoort Es majeur. De delen zijn: allegretto, adagio, menuet, allegro. In het tweede deel, het adagio, gebruikt Haydn materiaal dat hij eerder gebruikte in het Kwartet nummer 4, de Zonsopgang.
HAYDN OPUS 76 STRIJKKWARTETTEN NUMMER 147
