Liszt – Pianowerken
Naar het schijnt zou de Hongaar Franz Liszt (1811 – 1886) meer dan duizend stukken voor pianosolo hebben geschreven. Neem daarbij dan nog een oratorium, de pianoconcerten, symfonische gedichten en symfonieën dan kunnen we spreken van een productief componist. Overigens was Liszt een van de eersten die een nieuw genre symfonische muziek introduceerde, het eendelige symfonisch gedicht. Een werk waar een gedicht, verhaal, schilderij etc aan ten grondslag ligt.
Liszt slaagde er in om de piano als een orkest te laten klinken. Bestaande orkestwerken en opera’s werden voor piano bewerkt. Hij trad op als pianist en deed toehoorders versteld staan van zijn virtuositeit. Liszt was een showman, een klavierleeuw. Hij werd bewonderd door mannen en aanbeden door vrouwen. Concerten met Liszt aan de vleugel veroorzaakte massahysterie. Liszt leek de eerste popster op aarde.
Behalve componist en uitvoerend musicus was Franz Liszt dirigent, pedagoog, criticus en organisator van concerten. Verder was hij steun en toeverlaat voor collega componisten die hun muziek nauwelijks uitgevoerd kregen of het financieel moeilijk hadden.
Onder de meest geliefde composities voor piano solo van Liszt behoren de drie Liebesträume uit 1850 waarvan nummer 3 zeer bekend is en tot de meest gespeelde pianowerken uit de muziekliteratuur behoort. Andere veel uitgevoerde pianowerken zijn de 19 Hongaarse rapsodieën waarvan nummer 2 het meest gespeeld wordt. Verder zijn geliefd het monumentale stuk voor piano solo Pianosonate in b mineur uit 1853 en niet te vergeten de Consolations. Beroemd is ook La Campanella, een melodie welke Liszt gebruikte uit het tweede vioolconcert van Nicolo Paganini (1782 – 1840). Van dit werk maakte hij een grote en zeer moeilijke etude. Liszt componeerde vier Mephisto Walzer. De nrs 1 en 2 waren eerst orkestwerken maar later gearrangeerd voor piano. De nrs 3 en 4 zijn voor pianosolo geschreven. Verder componeerde hij twee Pianoconcerten waarvan nr 1 het meest wordt uitgevoerd.
Spectaculair is de Totentanz voor piano en orkest uit 1860 met daarin het onheilspellende Dies Irae, de Dag des oordeels .
En dan zijn er nog de ballades, berceuses, etudes, polonaises, walsen, variaties…
LISZT PIANOWERKEN NUMMER 561
Nota bene
Toen Franz Liszt, levensgenieter en pianovirtuoos, 37 jaar oud was werd hij kapelmeester in Weimar. Zijn pianistenloopbaan kwam nu op de tweede plaats. Het componeren werd zijn dagelijkse bezigheid, dit aangemoedigd door zijn nieuwe vriendin prinses Carolyn Wittgenstein. Rond de jaren 1850 stammen een aantal van zijn Symfonische gedichten, een nieuw soort werk bestaande uit één deel met een buiten muzikaal gegeven, bijvoorbeeld een verhaal, schilderij, gedicht etc.
Tevens componeerde Liszt zijn fameuze eendelige pianosonate in b klein, dat was in 1853. Net als het Symfonisch gedicht presenteerde Liszt met deze pianosonate een nieuwe muziekvorm
