Schat – Arch music for St. Louis

De in Utrecht geboren componist Peter Schat (1935-2003) behoort tot Nederlands bekendste en kleurrijkste componisten van na de Tweede Wereldoorlog. In tegenstelling tot eerder geboren componisten uit de twintigste eeuw hoefden Peter Schat en de zijnen geen strijd te leveren om de romantiek van zich af te schudden. Dit was immers allemaal verleden tijd. Schat stond dikwijls op de barricaden om avant-gardistische muziek te promoten.

Schat was een dominante figuur van een jonge generatie Nederlandse componisten. Hij stond bekend om zijn gepeperde politieke uitspraken over maatschappelijke hervormingen en democratie. Hij flirtte met het communisme van Mao en Fidel Castro. Hij liet zich horen in demonstraties tegen de Amerikaanse oorlog in Vietnam. Schat was medecomponist (samen met Louis Andriessen, Jan van Vlijmen, Reinbert de Leeuw en Misja Mengelberg op teksten van Harry Mulisch) van de opera Reconstructie voor het Holland Festival in 1969. Het werk stelde het imperialisme van de VS ten opzichte van de derde wereld aan de kaak.

Schat kreeg van het St. Louis Symphony Orchestra de opdracht een compositie te schrijven. De componist wist direct dat het een ode aan de Gateway Arch zou gaan worden.  In St. Louis aan de oever van de machtige Mississippi staat een roestvrij stalen boog van tweehonderd meter hoog. Het gevaarte werd in 1965 ontworpen en kreeg als naam de Gateway Arch. Men kan deze boog beschouwen als toegang naar de nieuwe wereld.

Toen Peter Schat in 1997 de stad bezocht, bekeek en bevoelde hij het monument, maar durfde hij niet met de lift naar boven. Dus maakte Schat een muzikale reis naar boven. Voortgedreven door een syncoperend ritme wordt de luisteraar mee naar de top van de boog gesleurd. Invloeden van het Amerikaanse minimalisme zijn sterk aanwezig. Daar aangekomen is het uitzicht een adagio met de viool, altviool en cello als solisten.

In 1990 voltooide Peter Schat The Heavens, 12 Symhponic Variations.

Onder de titel ‘Alles moet anders’ verscheen in 2016 het eerste deel van de Biografie over Peter Schat geschreven door Bas van Putten

SCHAT ARCH MUSIC FOR ST.LOUIS NUMMER 474