Schubert – De mis

Je kunt je het nauwelijks voorstellen dat de componist van het diepzinnige Ave Maria geen binding had met de kerk. De Oostenrijker Franz Schubert (1797 – 1828) kan beschouwd worden als een vrijdenker. In zijn korte leven is er weinig spoor van godsdienst te bespeuren. Wel heeft de componist verschillende keren zijn vrienden laten weten dat hij zijn talenten te danken had aan een hogere macht. Hoe het ook zij, Franz Schubert heeft ons schitterende religieuze muziek nagelaten.

Zes missen van  Schubert: 1 Mis in F; 2 Mis in G; 3 Mis in Bes; 4 Mis in C; 5 Mis in As; 6 Mis in Es, (de Grote Mis).

De missen 1 tot en met 4 zijn jeugdwerken. Schubert componeerde ze op 17 en 18 jarige leeftijd. Mis 4 begint met een indrukwekkend Kyrie dat aan zijn voorganger Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791) doet denken. Mis 5 kwam in 1822 gereed. Schubert werkte er drie jaar aan. Naar eigen zeggen was het een poging om ‘het hoogste in de kunst’ te bereiken. Er bestaan twee versies van de mis in As. In zijn sterfjaar 1828 componeerde hij Mis 6, een grote mis zonder orgel en misschien bedoeld voor de concertzaal. De componist was al zwaar ziek toen hij de mis schreef. Alles deed hem pijn. Componeren was het enige waar hij mee bezig was. Het werk heeft veel weg van een dodenmis. Een hoogtepunt is het Et incarnatus (en het woord is vlees geworden).

Behalve genoemde 6 missen schreef Schubert de Duitse Treurmis (voor 4 zang solisten en orgel) en de zeer populaire Duitse Mis welke sterk doet denken aan een koraalmis. En laten wij zijn statige en roerende Stabat Mater in f mineur ook niet vergeten. Het werk stamt uit 1816. Behalve koor en orkest zingen drie zangsolisten: sopraan, tenor en bas.

SCHUBERT DE MIS NUMMER 567