Sjostakovitsj – Vioolconcert 1

Eindjaren veertig van de vorige eeuw componeerde Dmitrie Sjostakovitsj zijn Vioolconcert 1. Tot een uitvoering kwam het echter niet omdat zijn muziek in Rusland verboden was. Samen met violist en vriend David Oistrach werkte hij aan de definitieve vorm van het Vioolconcert 1 in a mineur. Pas in 1955 kwam het tot een uitvoering. De componist droeg het werk op aan Oistrach.

Zoals vaak bij Sjostakovitsj vervult de hoorn een belangrijke rol in het vioolconcert. Het werk heeft vier delen in plaats van de gebruikelijke drie voor een soloconcert. De componist heeft voor een opzet gekozen zoals bij een symfonie. Langzaam – snel – langzaam – snel.

Het stuk begint met een nocturne. Een droevig begin met klagende strijkers. Dromerig, zoekend, onheilspellend zouden sleutelwoorden kunnen zijn. Daarna chaos in het tweede deel. Klanken die je onmiddellijk aan Sjostakovitsj doen denken. In een enorm tempo voert de viool dialogen met de rest van het orkest.  Een opstandig, hier en daar swingend tweede deel. Een breed spelend orkest met de hoorn in een hoofdrol in het derde deel met daarboven een weemoedige soloviool. Maar ook fanfareklanken. Tenslotte verbindt een breed uitgesponnen cadens het derde deel naar de finale. Het concert duurt al met al een kleine 40 minuten. Sjostakovitsj componeerde ook nog een Vioolconcert 2.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

SJOSTAKOVITSJ VIOOLCONCERT 1 NUMMER 627

Nota bene

David Oistrach, geboren in 1908 in het Russische Odessa werd een van de grootste violisten van de twintigste eeuw. Zijn tijdgenoot, de violist Yehudi Menuhin, herinnerde zich Oistrach als de zachtmoedigste, trouwste en hartelijkste mens die hij ooit heeft ontmoet. Zijn vioolspel klonk hemels, liefdevol en warm.

Hij zou zijn land nooit verlaten. Hij wilde een musicus zijn van het volk. Geld verdiende hij nauwelijks. Hij groeide op in een politiek koude en duistere dictatuur. Hij was de eerste van beroemde Russische musici die furore maakte in West-Europa. Zijn angst was groot, om, zoals bij veel kunstenaars, ooit ten prooi te vallen aan de nachtelijke klop op de deur van de geheime dienst.

De muziek leek de enige plek waar Oistrach zich veilig kon voelen. Zijn spel straalde van warmte en licht. De beroemde cellist Rostroprovitsj beweerde dat de muziek zijn enige venster met zonlicht was.

Er bestaat een 22cd-box, met al zijn opnamen voor Deutsche Grammophon.