Stravinsky – L’Histoire du soldat

Na enkele werken te hebben geschreven voor zeer grote orkesten, waaronder de beroemde en beruchte Sacre du printemps, veranderde Igor Stravinsky (1882-1971) in de jaren 1913-1923 van stijl en ging voor kleinere ensembles componeren. Hij schreef onder andere korte pianostukken, kamermuziek en muziek voor de balletten: L’Histoire du soldat, Les Noces en Pulcinella. Stravinsky zelf zag L’Histoire du soldat als de definitieve breuk met de Russische orkestklank. Hij componeerde het stuk in Zwitserland. De tekst was van zijn vriend Ramuz die het op zijn beurt weer had overgenomen van Alexander Afanasjev.

In L’Histoire du soldat uit 1918 wordt gebruik gemaakt van stijlelementen uit de jazz. Maar we vinden ook elementen uit de marsmuziek, Spaanse en Franse melodieën, een tango en een protestants koraal terug in dit werk. Het stuk is muziektheater, een melodrama, geschreven voor een spreker, acteurs, een danseres en kamerensemble. Het zou geschikt kunnen zijn om in de openlucht uitgevoerd te worden. Van het ensemble wordt een grote technische vaardigheid vereist. Het werk is geschreven voor een rondreizend theater, voor 7 instrumenten: viool en contrabas, cornet en trombone, klarinet en fagot en slagwerk. De keuze van instrumenten is volgens de componist gelijk aan een jazzband. Alleen de saxofoon werd door de fagot vervangen. In 1930 verscheen een Nederlandse vertaling door Martinus Nijhoff. Het stuk duurt ca 1 uur.

Als het werk wordt uitgevoerd, is er vaak een spreekstem bij aanwezig die het verhaal van de soldaat Jozef vertelt (in ons land bestaat er een verrassend mooie uitvoering van dit werk met Johnny Kraaijkamp sr. als verteller. Maar ook figuren als Frank Zappa en Roger Waters hebben het als verteller uitgevoerd). Het verhaal van L’Histoire du soldat: een vioolspelende soldaat is op weg naar huis en wil naar zijn meisje toe. Onderweg ontmoet hij de duivel die hem zijn viool wil ontfutselen in ruil voor geld en macht. Aanvankelijk is de soldaat de duivel te slim af, maar uiteindelijk moet hij toch het onderspit delven…

Als suite voor ensemble (er bestaat ook een piano uittreksel en een suite voor piano, klarinet en viool) kent het de volgende delen: Marche du Soldat – Petits Airs au bord du ruisseau – Pastorale – Marche royale – Petit concert – Trois danses – Danse du diabel – Grand chorale – Marche triomphale du diable.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

STRAVINSKY L’HISTOIRE DU SOLDAT NUMMER046