Vivaldi – Stabat Mater
Het Stabat Mater van de in Venetië geboren barokcomponist Antonio Vivaldi (1678 – 1741) betreft een kamercantate voor alt of countertenor, strijkorkest en orgel uit 1712. Het werk bestaat uit negen delen en kan beschouwd worden als één van de belangrijkste composities van de Italiaanse kerkmuziek uit de 18e eeuw en wordt wel vergeleken met het beroemde Stabat Mater van Pergolesi .
Het Stabat mater is een cyclus van gezangen over Maria, wenend onder het kruis van haar stervende zoon. De Latijnse tekst is waarschijnlijk in de 13e eeuw gemaakt (door de monnik Jacopone da Todi ?) en is genoemd naar de begin woorden Stabat Mater Dolorose (De moeder stond bedroefd, of De moeder stond door smart bevangen).
Een keur van componisten hebben het middeleeuwse gedicht op muziek gezet, waaronder: Haydn, Palestrina, Pergolesi, Dvorak, Rossini, Verdi Diepenbrock, Poulenc, Jenkins, Pärt, Penderecki, Szymanowski, en Vivaldi.
Vivaldi gebruikte ongeveer de helft van de oorspronkelijke tekst om het werk geschikt te maken voor een vesperdienst. Het accent komt daarom geheel te liggen op de weeklacht van Maria. De muziek staat in f mineur en is over het algemeen traag en vol melancholie met uitzondering van het Amen waarin een allegro wordt voorgeschreven.
De begin woorden:
Stabat mater dolorosa Naast het kruis, met schreiende ogen
uxta crucem lacrimosa Stond de moeder, diep bewogen
Dum pendebat filius. Toen de Zoon te sterven hing,
VIVALDI STABAT MATER NUMMER 508
Nota bene
Vergeleken met zijn broertjes was Antonio een heilig boontje. Van de acht broers en zussen belandden twee broers in het gevang wegens straatroof. Maar Antonio kreeg een opleiding als priester. Bovendien luisterde hij met zijn vioolspel de kerkdiensten op in de San Marco. Behalve zijn vader -deze speelde eveneens in het orkest van de San Marco- was hij de enige uit het gezin die aan muziek deed.
Op latere leeftijd verliet Antonio zijn geboortestad om zijn geluk in Wenen te beproeven. De baan die hij bij Karel VI zou krijgen ging echter niet door daar de keizer stierf voordat hij in Wenen was aangekomen. Teleurgesteld en berooid stierf hij en werd begraven op een armen begraafplaats.
