Holst – The Planets
De Engelsman Gustav Holst (1874-1934) kreeg als jongeman een zenuwontsteking in zijn arm. Zijn grote wens om pianist te worden viel daardoor in het water. In plaats van piano ging hij compositie en trombone studeren. Later nam hij een baan als trombonist bij verschillende orkesten. Ondanks vele andere composities blijft Holst onverbiddelijk verbonden met zijn suite De planeten (Planets) uit 1915. De componist was daar niet altijd even blij mee: ‘Iedereen vraagt altijd naar mijn Planets, alsof ik niets anders geschreven heb…’
Gustav Holst had astrologie als grote hobby. Hij was gefascineerd door alles wat met het heelal te maken had. De symbolische betekenis uit de antieke mythologie gebruikte hij als basis voor zijn zevendelige suite De planeten. Behalve deze orkestsuite zijn meer van Holsts werken gebaseerd op zijn fascinatie voor de astrologie. Zeven planeten maken deel uit van deze suite. Allen hebben hun eigen betekenis: Mars de brenger van oorlog, Venus de brenger van vrede, Mercurius de boodschapper, Jupiter de brenger van vrolijkheid, Saturnus de brenger van hoge leeftijd, Uranus de tovenaar en Neptunus de geheimzinnige, de mysticus. Stuk voor stuk zijn de zeven symfonische gedichten meesterwerkjes op het terrein van de instrumentatie kunst. Misschien is het eerste deel (Mars, de brenger van oorlog) wel het hoogtepunt van het werk. In ieder geval dwingt het ons tot luisteren. Het is woest en zeer groots van opzet. Niet voor niets wordt dit stuk vaak als zelfstandig werk uitgevoerd.
Toen Holst de Planeten componeerde was Pluto nog niet ontdekt. De ontdekking van dit hemellichaam was pas in 1930. Holst heeft nooit de intentie gehad Pluto aan zijn compositie toe te voegen. De Engelse componist Collin Matthews (1946) kreeg opdracht een achtste deel aan de suite toe te voegen: Pluto. Niet iedereen was gelukkig met het resultaat.
Andere werken van Holst zijn o.a. Koorwerken, diverse Opera’s, Balletmuziek, Muziek voor Harmonie orkest en of Militaire band.
HOLST DE PLANETEN NUMMER223
Nota bene
Hoewel The Planets zijn bekendste stuk is componeerde hij ook koorwerken, liederen en opera’s. Bovendien was de bescheiden ietwat excentrieke Holst jarenlang verbonden als docent aan het Royal College of Music.
Ook gaf hij les op de St. Paul Girls School. Behalve dat hij meestal in oude kleren rondliep kon hij tijdens het lesgeven dromerig uit het raam staren. Vanwege zijn kalmte en zijn briljante manier van lesgeven droegen de meisjes hem op handen.
Holst speelde trombone. In het meisjes schoolorkest was hij niet te beroerd om mee te spelen, dit tot groot vermaak van zijn collega’s.
Holst was bevriend met Vaughan Williams. De twee componisten waren tegenpolen. Holst was stil, rustig en haatte lichamelijke inspanning. Vaughan Williams daarentegen was druk, sociaal en hield van wandelen.
