Orff – Carmina Burana
De Duitse componist en theoreticus Carl Orff (1895-1982) werd in München geboren. Als kind uit een welgestelde familie leerde hij verschillende instrumenten bespelen, waaronder piano, orgel en cello. Als jongeman ging zijn voorkeur uit naar de muziek van Schönberg, Richard Strauss en Debussy. In 1924 richtte hij een school op waar gymnastiek en muziek hand in hand gingen. Later zou hij zijn ‘Orff instrumentarium’ introduceren dat op muziekscholen en tijdens de muzieklessen op basisscholen in Duitsland, België en Nederland werd gebruikt. (Het Orff-Schulwerk.) Dit instrumentarium bestond uit metallofoons, xylofoons, klokkenspellen, handtrommen, pauken, claves, maracas en tal van andere kleine slaginstrumenten. Ook legde hij zich toe op de danskunst en bewegingsleer op de scholen.
Honderden kunstenaars ontvluchtten nazi-Duitsland toen Hitler de macht kreeg. De componist Carl Orff bleef. In 1936 schreef hij de officiële Festmusik voor de Olympische Spelen in Berlijn. Deze spelen zouden overschaduwd worden door brutale propaganda voor het nazibewind.
De Carmina Burana uit 1937 van Carl Orff is een van de meest indrukwekkende koorwerken van de twintigste eeuw. Het staat te boek als het Magnus Opus van de componist. Het betreft een verzameling wereldlijke liederen uit de dertiende eeuw. Het zijn eenstemmige liefdesliedjes in het Latijn of Duits, maar ook liedjes die vertellen over de slechte toestand in kloosters (moralistische en satirische gezangen). Ze werden gezongen door rondtrekkende studenten en geestelijken. Omdat de handschriften vaak onleesbaar zijn, wordt er hier en daar nogal eens gegist naar de werkelijkheid. De bewerking van Orff voor koor en symfonieorkest straalt een oerkracht uit die met name in het beroemde koor O Fortuna een overdonderde werking heeft. Dit Fortuna (de godin van het lot) klinkt als opening en ook als slot. Verder wordt de lente aanbeden met liefdesliederen en volgen er drank, gok en seksueel getinte liederen. In totaal herbergt deze cantate zo’n 25 liederen. Liederen voor groot koor en orkest, klein koor, dubbelkoor, jongenskoor, solozang, instrumentaal.
Vaak is het beroemde O Fortuna als zelfstandig stuk uit het geheel geplukt. Het koor en overweldigend orkest is dan te horen als reclamemuziek en komt eveneens voor in documentaires en films
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
ORFF CARMINA BURANA NUMMER069
Nota bene
Toen Carl Orff de verzameling middeleeuwse gezangen Carmina Burana onder ogen kreeg verbaasde hij zich over de tijdloosheid van de onderwerpen. In de gezangen werden de menselijke zwakheden uitvoerig en in klare taal beschreven.
Zaken als dronkenschap, overspel, wellust, agressie gingen hand in hand met amusement. Het overbekende begin van het werk ‘O Furtuna’ behandelt de onvoorspelbaarheid van het lot.
Orff zette de teksten om in muziek waarvan hij vond dat de eenvoud van zowel ritme als melodie belangrijk moesten zijn.
