Dvořak – Slavische dansen

Antonin Dvořak (1841-1904) was Tsjech in hart en nieren. Hij was de oudste zoon van acht kinderen. Vader en moeder beheerden een slagerij en dranklokaal. Toen Dvořak eens als gevierd componist zijn geboortedorp bezocht, trakteerde de muziekkapel de maestro met arrangementen uit zijn laatste successen. ‘Stop, stop!’, zou Dvořak uitgeroepen hebben: ‘Speel alsjeblieft gewone Tsjechische deuntjes. Ik ben hier voor mijn rust!’

Dvořak schreef twee bundels Slavische dansen. In 1878 voltooide hij de eerste serie, de nrs. 1-8 opus 46. De tweede serie, met de nrs. 9-16 opus 72, verscheen tien jaar later. De eerste versies van beide bundels zijn oorspronkelijk geschreven voor piano (vierhandig).

De Slavische dansen, gecomponeerd tussen 1878 en 1888, staan bol van oude Tsjechische dans- en volksmuziek. De ontdekker van Dvořak, de grote componist Johannes Brahms, zelf componist (arrangeur) van de Hongaarse dansen, zou erop aangedrongen hebben om de bundels uit te geven. In ieder geval bracht de eerste bundel voorzichtige roem voor de slagerszoon. Later bewerkte Dvořak de dansen op een schitterende wijze voor symfonieorkest.

De muziek van  Dvořak is ook voor de niet geoefende luisteraar van klassieke muziek gemakkelijk te beluisteren. De muziek van deze Tsjechische altviolist, organist en componist is doordrenkt met volksmelodieën uit de Bohemen. Maar net zo gemakkelijk schotelt Dvořak ons de Amerikaanse blues voor, zoals in bijvoorbeeld zijn wonderbaarlijke 12e strijkkwartet met de bijnaam Negerkwartet, of maakt hij een uitstap naar de volksmuziek van de Indianen en cowboys.

Dvořak is ongetwijfeld Tsjechisch grootste componist. Zijn beroemdste werk is de Symfonie nr. 9, die de bijnaam Uit de nieuwe wereld kreeg. Dvořak componeerde deze topsymfonie toen hij als directeur verbonden was aan het conservatorium in New York.

DVORAK SLAVISCHE DANSEN NUMMER 300

Nota bene

Enkele Tsjechische Componisten

Niemand minder dan Johann Sebastian Bach vereerde de Tsechische componist Jan Dismas Zelenka. Luister naar zijn Missa Votiva uit 1739.

Smetana verdiepte zich in de Tsjechische volksmuziek. Van het zesdelige orkestwerk Má Vlast, Mijn Vaderland werd De Moldau een wereldhit.

In hat onweerstaanbare Pianokwintet 2 van Dvorák tieren ritmes en melodieën uit de Tsjechische volksmuziek.

Josef Suk componeerde een onweerstaanbare Symfonie 2 misschien wel naar aanleiding van de dood van zijn vrouw Otilie, dochter van zijn schoonvader Dvorák.

Leos Janácek schreef zijn beroemde Sinfonietta voor de onafhankelijkheid van de stad Brno en het Tsjechische volk.

Bohuslav Martinù moet de nazi’s ontvluchten. In het verre Amerika schreef hij een ode aan de Boheemse bergen, Otviráni studánek.