Debussy – Strijkkwartet

De Fransman Claude Debussy (1862 – 1918) was de oudste van 5 kinderen. Zijn vader beheerde een winkel in huishoudelijke artikelen, zijn moeder was naaister. Claude was 5 jaar toen het gezin verhuisde van Saint-Germain-en-Laye naar Parijs. Als kind van zeven werd zijn muzikaal talent ontdekt en volgde hij pianolessen, bekostigd door een tante. De jonge Debussy bleek bijzonder veel aanleg te hebben. Vanaf zijn 10^e jaar studeerde hij aan het conservatorium. Hij was 17 jaar toen hij als huispianist in dienst kwam van mevrouw Von Meck, de weldoenster van Tsjaikovski.

Claude Debussy wordt samen met de Rus Igor Stravinsky (1882 – 1971) een van de grondleggers van de moderne muziek genoemd. Wat Stravinsky in 1913 met zijn Le sacre du printemps te weeg bracht en waar hij de muziekwereld mee op zijn kop zette, dat deed Debussy in 1883 met zijn Strijkkwartet in g mineur. Een jaar eerder had de componist al van zich laten horen met het impressionistische meesterwerk Prélude à l’après midi d’un faune .

Op 30 jarige leeftijd schrijft Debussy zijn Strijkkwartet. Opmerkelijk aan het stuk is het zogenaamd cyclisch principe. Dit wil zeggen dat een muzikaal motief of een thema in de vier verschillende delen terugkeren. Eerder deed zijn leermeester César Franck dit reeds. In het stuk openbaart zich veel chromatiek, doch men kan niet spreken van a tonaliteit! Alle vier strijkinstrumenten krijgen een gelijke behandeling. Wat Debussy hier voorschotelt zullen we 30 jaar later terug horen in de soortgelijke kamermuziek van Bartok en Janacek.

De eerste uitvoering werd in 1893 gegeven door het Isaye Kwartet. De première was geenszins een succes, men leek nog niet toe aan de (voor die tijd) avant-gardistische klanken die Debussy voorschotelde. In ieder geval wordt het kwartet beschouwd als een keerpunt in de geschiedenis van de kamermuziek.

DEBUSSY STRIJKKWARTET NUMMER 701