Debussy – Clair de lune

Claude Debussy (1862- 1918) werd in hartje Parijs geboren. Zijn ouders dreven een winkel in huishoudartikelen. Vader was veel van huis op zoek naar beter werk en andere vrouwen, maar ook was hij geïnteresseerd in kunst. Naar school ging Claude niet. Lezen, rekenen en schrijven leerde hij van zijn moeder. Pianospelen was zijn grote hobby. Een tante betaalde de lessen. Spoedig werden de talenten van Debussy ontdekt. Hij werd uit een groep talenten geselecteerd en gehuld in een matrozenpakje betrad hij als tienjarige de statige trappen van het conservatorium.

De Suite Bergamasque uit 1905 is bij het grote publiek beroemd geraakt door het voorlaatste deel, het nachtstuk Clair de lune (Een titel van de dichter Paul Verlaine). De vierdelige suite wordt beschouwd als een van de eerste impressionistische stukken van Debussy. Door zijn nieuwe klankkleuren, effecten, ingenieuze harmonieën en het pedaalgebruik is Debussy’s bijdrage aan de pianomuziek van de twintigste eeuw vergelijkbaar met die van Chopin van de negentiende eeuw.

De excentrieke Debussy moest weinig hebben van de Wagnercultus en de zich steeds maar herhalende Beethovenconcerten. Hij vroeg zich af waarom concertzaaldirecteuren niet eens iets nieuws aanboden. Behalve dat hij onder de indruk was van het vrouwelijk schoon, en zich inliet met de nieuwe generatie Franse kunstschilders, was hij zeker geboeid door collega-componisten. Zo had hij grote belangstelling voor de Javaanse muziek gepresenteerd tijdens de wereldtentoonstelling eind jaren tachtig van de negentiende eeuw in Parijs. Behalve met de Javaanse muziek maakte hij daar ook kennis met de nieuwe generatie Russische componisten. Met name de muziek van Modest Moessorgski (1839-1881) maakte grote indruk op Debussy.

DEBUSSY CLAIR DE LUNE NUMMER 291

Nota bene

Debussy groeide op als kind van volkse ouders. Moeder werkte in de huishouding, vader had allerlei baantjes. Hij was nog heel jong toen hij pianoles kreeg van een dame die ooit les had van Chopin. Claude was tien toen hij toegelaten werd tot het conservatorium. Als achttienjarige werd hij huispianist bij de zakenvrouw Nadezja von Meck, de vrouw die de componist Tsjaikovski financieel ondersteunde.

Hij trouwde met Lilly, een meisje van eenvoudige komaf. Later leerde hij Emma, zijn grote liefde kennen. Zij was getrouwd met een bankier en moeder van twee kinderen. Velen spraken schande van hun samenwonen, vrienden lieten hem in de steek. In 1905 werd Chouchou geboren.