Stravinsky – Oedipus

Igor Stravinsky wordt beschouwd als de belangrijkste componist van de vorige eeuw. Hij werd in 1882 in het Russische Oranienbaum geboren en stierf als genaturaliseerde Amerikaan in 1971 in New York. Behalve componist was hij dirigent van zijn eigen werk.

In 1927 ving hij aan met het schrijven van de opera Oedipus Rex. Het tweedelige werk, ook wel oratorium genoemd, is geschreven voor zangsolisten, mannenkoor, spreker en orkest. Het werk is uit Stravinsky’s neoklassieke periode. Het libretto werd geschreven door Jean Cocteau naar de tragedie van Sophocles. De zang is in het Latijn, de vertelling in het Engels. Het stuk duurt ongeveer 50 minuten.

Stravinsky’s Oedipus is een statige voorstelling zonder actie. In een rij staat het uitdrukkingsloze koor onbeweeglijk op het toneel met achter hen op verhogingen de acteurs-zangers. De verteller is de enige actieve persoon die over het toneel wandelt. Elke van de personages heeft een verschillende muzikale stijl: plechtig, bombastisch, kerktoonsoorten, belcanto etc.

Laius voormalig koning en vader van Oedipus, Oedipus koning van Thebe (tenor) – Jocasta, zijn vrouw en eigenlijke moeder (mezo) – Tiresias waarzegger (bas)

Oedipus was de zoon van Laius, de koning van Thebe en koningin Jocasta. Toen Laius hoorde dat hij zou worden gedood door zijn eigen zoon, beval hij dat de baby Oedipus te vondeling moest worden gelegd. Oedipus werd gevonden door een herder die het naar koning Polybus van Korinthe bracht. Deze koning voedde het kind op alsof het van hem was. Toen Oedipus volwassen was ging hij naar Thebe. Onderweg ontmoette hij zijn vader Laius, die hij niet kende, en doodde deze tijdens een twist. Oedipus werd door de inwoners van Thebe als koning aangesteld nadat hij de stad van een bloeddorstig monster had bevrijd. Hij kreeg niet alleen de troon maar ook Jocasta, de weduwe van de voormalige koning. zijn eigenlijke moeder

Dan zaait de pest dood en verderf. Het volk smeekt koning Oedipus hen uit de ellende te bevrijden. Een heuglijke tijding luidt: wanneer de voortvluchtige moordenaar van koning Laius in de kraag zal worden gevat en berecht, zal de stad van verder onheil worden behoed.Oedipus verbaast zich dat de moordenaar nimmer is opgepakt. De blinde waarzegger Tiresias wijst Oedipus als dader aan. Deze herinnert zich dat hij een oude man om het leven heeft gebracht, die zijn vader bleek te zijn. Tevens besefte hij dat hij getrouwd was met zijn moeder. Jocasta verhangt zich, Oedipus steekt zijn ogen uit en verlaat Thebe. Het volk rouwt. 

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

STRAVINSKY OEDIPUS NUMMER 865

Nota bene

In 1952 was Igor Stravinsky te gast op het Holland Festival. Het concert werd geopend in de Ridderzaal te Den Haag in aanwezigheid van koningin Juliana. Op het programma stond de opera Oedipus.

De koningin liet zich voorstellen aan de wereldberoemde componist en liet hem weten dat ze zijn werk enorm waardeerde, waarop Stravinsky onmiddellijk antwoordde met: ‘En welk van mijn werken bewondert u zoal, majesteit?’... Oeps!