Monteverdi – Orfeo

De Italiaanse componist Claudio Monteverdi (1567-1643) is de geschiedenis ingegaan als eerste operacomponist. Behalve componist was hij zanger en violist. Hij werd geboren in Cremona (Lombardije) als zoon van een apotheker. In 1607 verschijnt Orfeo, een van de vroegste opera’s uit de muziekgeschiedenis. De allereerste opera’s werden geschreven door de Italiaan Jacopo Peri (1561 – 1633). Deze componist schreef een opera met de titel Eurydice (1600).

Het werk, dat gebaseerd is op de mythe van Orpheus en Eurydice, is uniek te noemen omdat er voor het eerst een compleet groot muziekstuk was geschapen met duidelijke melodische lijnen met op de achtergrond een vrij rustig spelend orkest. De opening, een soort fanfare, is een indrukwekkende start van het werk. Twee beroemde aria’s: Possente spirto en Tu se morta (als Orfeo hoort dat zijn geliefde dood is). Van belang is hierbij nog te vermelden dat opera’s in de tijd van Monteverdi vaak goed afliepen, en dat de vrouwenrollen meestal door mannen (castraten) vertolkt werden. De opera Orfeo was oorspronkelijk bedoeld ter opluistering van het carnaval in Mantua. Een andere geroemde opera van de componist is is l’Incoronazione di Poppea uit 1642.

In 1590 werd Monteverdi als zanger aangesteld aan het hof van Mantua. Ruim tien jaar werkte hij daar, de laatste jaren als kapelmeester. Zijn moderne manier van componeren riep daar dikwijls heftige reacties op met ruzies als gevolg. In 1610 publiceerde hij een bundel religieuze muziek; de Maria Vespers (Vespro della beata vergine). Misschien moet deze uitgave als een sollicitatie gezien worden, want de musicus aasde op een baantje in de pauselijke kapel in Rome. Niet voor niets droeg hij het werk op aan de toenmalige kerkvorst Paus Paulus V. Hij kwam echter niet in aanmerking voor een baan. In 1613 werd hij aangesteld als kapelmeester van de San Marco in Venetië.

Monteverdi was eveneens de man van het Madrigaal. Boekenvol componeerde hij met deze meerstemmige wereldlijke liederen. De teksten vertelden over verloren liefdes, het eenzame hart, herders, sport en spelen.

MONTEVERDI ORFEO NUMMER 248