Sjostakovitsj – Concert voor piano, trompet en strijkers
Men zou het muzikale oeuvre van Sjostakovitsj zonder overdrijven een politiek dagboek kunnen noemen. Het ene moment werd de componist de hemel in geprezen, het andere moment eiste kameraad Jozef Stalin (1878 – 1953) dat hij zijn werk moest herschrijven (en eigenlijk wel kon ophoepelen). Sommige stukken werden voor de lieve vrede inderdaad door Sjostakovitsj herschreven. Historici vragen zich dan ook af, was hij een marionet van het Sovjet-regime of een dissident, was hij een lafaard of held? Hoe angstig de componist was dat hij ooit naar Siberië verbannen zou worden, heeft hij laten optekenen in zijn memoires (het boek Getuigenis uit 1981 uitgegeven door de Arbeiderspers Privé-Domein nr 64)). Sjostakovitsj’ angst was niet ongegrond; het gebeurde zelfs dat conservatoriumstudenten verplicht werden colleges bij te wonen waar de ‘foute muziek’ van Sjostakovitsj werd onderwezen, zodat ze konden leren hoe het niet moest.
Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975) was een uitstekend pianist, en in zijn Concert voor piano, trompet en strijkers is dat goed te horen. Hij componeerde het vierdelige werk op 27 jarige leeftijd. Als componist stond hij er om bekend zeer virtuoos voor symfonieorkest en kamerensemble te schrijven. Denk maar aan zijn vijftien symfonieën en zijn strijkkwartetten en niet te vergeten zijn werken voor cello.
In het begin van zijn Concert voor piano, trompet en strijkers (of kortweg Pianoconcert 1) uit 1933 lijkt het of men met een pianoconcert te doen heeft, doch spoedig wordt de piano terzijde gestaan door een solotrompet. De componist verrast de luisteraars in het langzame deel zelfs met een mooie (gedempte) trompetsolo. Van het stuk waarin citaten zijn te horen van Haydn en Beethoven bestaat ook een uitvoering voor 2 piano’s.
Behalve de virtuoze pianopartij, stoeiend met de strijkers, kent het stuk ook bezinnende momenten en onverwachte tempoverschuivingen. Maar nauwelijks daarvan bekomen raust de piano op de hielen gezeten door de strijkers, door het stuk. Concert voor piano, trompet en strijkers is dan ook een werk dat absoluut in onze lijst van beste muziekstukken thuishoort.
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
SJOSTAKOVITSJ CONCERT V TROMPET PIANO STRIJKERS NUMMER 120
Nota bene
Sjors had een bloedhekel aan Stalin. Zo erg dat hij er soms niet voor week de dictator een hak te zetten door een melodietje te verbergen in een compositie, een liedje dat Stalin koesterde. Dit moest hij wel uiterst kundig doen, daar hij anders de kans liep om gearresteerd te worden, met alle gevolgen van dien
Twee keer haalde hij dit akkefietje uit. De ene keer verstopte hij een van de lievelingsliedjes van Stalin in een opera, de andere keer in het laatste deel van een celloconcert. Niemand herkende het smeuïge liefdesliedje, zelf zijn vriend, de meestercellist Rostropovitsj niet.
