Liszt – Pianoconcert 1
Franz Liszt (1811-1886) was een uiterst charismatisch man. Hij werd aanbeden door vrouwen en geëerd door mannen. Hij ging om met de grootste kunstenaars van zijn tijd, waaronder de schrijvers Victor Hugo, Lamartine en Heine, de componisten Chopin, Berlioz, Wagner en Paganini. Verder was hij een steun voor beginnende componisten door hun werken te propaganderen en uit te voeren. Liszt was het middelpunt van een nieuwe generatie componisten. Zij stelden zich ten doel om niet langer louter voor God of de aristocratie te componeren, maar meer de gevoelens en expressie uit hun eigen hart ten toon te spreiden. Natuur en emotie stonden bij deze componisten hoog in het vaandel.
De Hongaar en kosmopoliet Franz Lizst was behalve pianovirtuoos, levensgenieter, rokkenjager, componist, dirigent en ook priester. Voor piano schreef Liszt ondermeer het spektakelstuk Totentanz (1860), een drietal overgevoelige Liebestraumen, en twee Pianoconcerten waaronder Pianoconcert 1 in Es uit 1848. De eerste schetsen van dit concert ontstonden reeds in 1830, Liszt was toen 19 jaar. Pas in 1855 ging de definitieve versie in Weimar in première. Liszt zelf zat achter de vleugel terwijl zijn vriend Hector Berlioz (1803 – 1869) het orkest dirigeerde. Al met al deed de componist er dus meer dan 25 jaar over om het concert te voltooien.
De kinderachtige bijnaam Triangelconcert was te danken aan het feit dat Liszt in het scherzo een triangel voorschreef. Er valt overigens weinig kinderachtigs in dit furieuze concert te bespeuren. In plaats hiervan massale orkestklanken, schetterende fanfares en een pianopartij die het ene moment virtuoos en agressief klinkt, en het andere moment liefelijk en teder. Al met al een pianoconcert om niet mee te spotten!
Verschillende thema’s worden in alle delen wel of niet gevarieerd herhaald zodat men kan spreken van een cyclische vorm. De delen zijn: 1. Allegro maestoso 2. Quasi Adagio 3. Allegretto 4. Allegro marziale animato
Pianoconcert 2 in A is rustiger, poëtischer, maar kent eveneens virtuoze momenten. De premiere van Pianoconcert 2 was in 1857.
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
LISZT PIANOCONCERT 1 NUMMER104
Nota bene
Als kleine jongen was het Liszt verboden om naar een concert van violist Niccoló Paganini te gaan. Deze duivelskunstenaar zou een verkeerde invloed op hem hebben, aldus zijn vader. Liszt aanbad het virtuoze vioolspel van de zigeuner.
Het is bekend dat Liszt er van alles aan deed om zijn virtuositeit op te schroeven gelijk aan dat van Paganini.
Zo componeerde hij etudes die betrekking hadden op het vioolspel van de wonderviolist. Beroemd hieruit is La Campanella gebaseerd op een thema uit Paganini’s Vioolconcert 2.
Als blijk van respect gaf de steenrijke Paganini in 1834 een waardevol geschenk aan Franz Liszt: een zilveren snuifdoos met inscriptie.
