Rachmaninov – Pianoconcert 3
De Rus Sergej Rachmaninov (1873 – 1943) was een van de grootste pianisten van zijn tijd. Als componist liet hij zich niet beïnvloeden door de modernisten maar zette de romantiek door. Behalve symfonische en vocale werken schreef hij veel pianomuziek, waaronder vier pianoconcerten. Als pianovirtuoos reisde hij de wereld rond als uitvoerder van eigen werken. Ten tijde van de Russische revolutie verliet hij voorgoed zijn vaderland.
Pianoconcert 1 ontstond in 1891 tijdens zijn conservatoriumtijd. Pianoconcert 2 in c mineur is wellicht het bekendste van de vier. De componist bracht het uit na een periode van zware depressie. Het werk werd opgedragen aan zijn behandelend geneesheer dokter Nicolai Dahl.
In 1909 ontstond het Pianoconcert 3 in d mineur opus 30. Samen met Pianoconcert 2 behoort het tot zijn meest succesvolle werken. Voor pianisten is het een zware opgave maar tegelijkertijd een uitdaging om het moeilijke stuk onder de knie te krijgen. De eerste uitvoering vond plaats in New York. Rachmaninov zelf was de solist.
Pianoconcert 3 bestaat uit drie delen en duurt ongeveer 40 minuten. Het 1e deel is vooral bekend of beducht om de zeer virtuoze cadens. Deze cadens wordt één van de meest indrukwekkende stukken uit de pianoliteratuur genoemd. Rachmaninov koos er voor om zowel een lichte als zeer moeilijke cadens te schrijven. De pianist kan dus kiezen uit 2 mogelijkheden. Het 2e en 3e deel gaan zonder pauze in elkaar over. In het 3e deel gebruikt de componist materiaal uit het 1e deel. Men kan daarom spreken van een cyclische vorm.
Cadens is een improvisatie van de solist in een soloconcert waarbij het orkest niet meespeelt. De solist gebruikt hierin toonmateriaal uit het concert. Sommige componisten schreven een cadens uit, zoals Rachmaninov in zijn Pianoconcert 3.
RACHMANINOV PIANOCONCERT 3 NUMMER 706
Nota bene
Rachmaninov kwam van goeden huize. Zijn ouders verkeerden in adellijke kringen. Doch zijn vader vergokte en verbraste het familiekapitaal. Serge’s moeder ontdekte de muzikaliteit van haar zoon.
Op negentienjarige leeftijd speelde hij zijn Eerste pianoconcert tijdens zijn eindexamen aan het conservatorium van Moskou.
Direct na de revolutie in 1917 verkoos hij het westen boven zijn geboorteland. In Amerika ontpopte hij zich als een van de grootste pianisten van de twintigste eeuw.
Behalve als pianovirtuoos verschafte hij zich in de eerste helft van de twintigste eeuw een plaats in de top 5 van beste nog levende componisten.
