Tsjaikovski – Zwanenmeer

De Rus Peter Tsjaikovski (1840 – 1893) was een veelzijdig componist. Behalve zes machtige symfonieën schreef hij concerten voor piano, cello en viool. Verder opera’s, liederen, kamermuziek, ouvertures en symfonische gedichten. Neem daarbij zijn balletmuziek en de cirkel is rond. Tsjaikovski mag een  allround componist genoemd worden. In ieder geval rekent men hem tot een van de belangrijkste Russische componisten uit de muziekgeschiedenis.

Reeds als jongeman droeg Tsjaikovski het ballet een warm hart toe. Aan een ieder die het horen wilde vertelde hij over zijn idolen van de Dramatische schouwburg en over techniek en moeilijkheid van het dansen op tenen. Soms in een jolige bui imiteerde hij een ballerina met zelf verzonnen danspasjes en pirouetten. Hij geneerde zich niet om dit te doen voor medestudenten van het conservatorium.

Tsjaikovski componeerde drie grote stukken voor ballet: Het zwanenmeer uit 1876, Doornroosje 1889 en De Notenkraker 1892. Het zwanenmeer geldt als één van de  meest geliefde balletten. Het ballet ging in 1877 in premiere in het Bolsjojtheater in Moskou.

De beroemde choreograaf Rudy van Dantzig over het ballet: ‘ Het is muziek waarin de Russische ziel doorklinkt, de lyriek, de weemoed en het verlangen om uit de koude winter te komen en de lente weer te zien opbloeien.’

In vier aktes wordt het verhaal uit het Duitse sprookje vertelt over de tragische liefde tussen prins Siegfried en de zwanenkoningin Odette. Tijdens een groot feest wordt prins Siegfried verleid door de zwarte zwaan Odile. Te laat beseft hij dat hij zijn lieve Odette heeft bedrogen. Hij keert terug naar het meer en treft de ontgoochelde Odette aan. Het drama is compleet wanneer Siegfried verdrinkt. De eerste uitvoering geschiedde in 1877 in het Bolsjojtheater in Moskou.

In 2017 verscheen de roman Kolja van Arthur Japin met als hoofdrolspelers de broers Pjotr en Modest Tsjaikovski.

TSAJIKOVSKI ZWANENMEER NUMMER 563