Andriessen – De Materie

Louis Andriessen (1939 – 2021) is een Nederlands componist. Hij is de zoon van de componist Hendrik Andriessen (1892 – 1981). Zijn broer Juriaan Andriessen(1925 – 1996) was eveneens componist. Muzikaal groeide hij op met het orgelspel van zijn vader, het gregoriaans in de katholieke kerk en de piano. Hij schreef zich in aan het conservatorium in Den Haag voor de hoofdvakken piano en theorie.

In 1976 brak Andriessen internationaal door met De Staat, een stuk waaruit de componist inspiratie putte uit de geschriften van Plato. In De Staat wordt minimal music toegepast. In 1977 komt de componist met Hoketes, een stuk voor dubbel ensemble, een stuk met een harde, hoekige maar heldere stijl. De componeerstijl die Andriessen in het stuk gebruikt is een middeleeuwse techniek waarbij de melodie of akkoorden snel heen en weer verschuiven. Ook borduurt de componist in Hoketes verder op de Amerikaanse minimal music. In de jaren tachtig legt Andriessen zich meer toe op toneelmuziek, filmmuziek en muziektheater.

De opera De Materie verkent de Nederlandse geschiedenis vanuit verschillende hoeken waaronder scheepsbouw, de mystiek, erotiek, wetenschap en schilderijen van Piet Mondriaan. De Materie verbeeldt ook een reis door tijdperken en stijlen van de muziekgeschiedenis. Echo’s van Renaissance muziek, van Bach en Stravinsky, de invloed van zijn vader Hendrik Andriessen, boogie woogie, de jazz, tot en met de minimal music, zorgen voor het muzikale decor van het werk. Al direct aan het begin wordt de toehoorder er met de haren bijgesleept. Het orkest, verrijkt met saxen, basgitaren, synthesizers en een arsenaal aan slagwerk dreunt in de openingsmaten minutenlang het zelfde akkoord. De premiere vond plaats op 1 juni 1989 in het Amsterdamse Muziektheater met de Nederlandse Opera onder leiding van Reinbert de Leeuw (1938 – 2020). Het werk werd bejubeld in de New York Times.

In 2011 werd zijn opera La commedia bekroond met de belangrijke muziekprijs de Grawemeier Award. In 2018 verscheen Theater of the world, een opera in zeven talen naar de Duitse allesweter  Athanasius Kirchner (1602 – 1680). Wereldwijd geniet Louis Andriessen aanzien als een van de belangrijkste hedendaagse componisten. In de Verenigde Staten wordt hij op handen gedragen.

Vanaf het eerste uur brengt vriend en collega, dirigent Reinbert de Leeuw zijn grote werken in premiere.

PS. Vergeet ook niet te luisteren naar Dances uit 1992 voor sopraan en kamerorkest.

In het najaar van 2020 wordt de muziekwereld opgeschrikt door het bericht over de ziekte van Nederlands grootste componist. In december wordt zijn laatste compositie May naar het gedicht van Herman Gorter als premiere in het Amsterdamse Concertgebouw uitgevoerd.

LOUIS ANDRIESSEN DE MATERIE NUMMER 515

Nota bene

Voor het Holland Festival van 1969 schreef Andriessen samen met Peter Schat, Jan van Vlijmen, Reinbert de Leeuw en Misha Mengelberg de spraakmakende opera Reconstructie over de moord op Che Guevara.

Misha Mengelberg, de achterneef van dirigent Willem Mengelberg was een vooraanstaand avant-garde componist en jazzpianist. De kleurrijke musicus stond bekend om zijn non-conformistische ideeën, improvisaties en composities. Ooit nam hij een duet op met zijn papegaai Eeko.

In 1972 werd door Louis Andriessen het Ensemble De Volharding opgericht, een orkest voor hedendaagse muziek met blaasinstrumenten waaronder dwarsfluit, trompetten, trombones, hoorn en saxofoons, piano en een ritmesectie.