Ravel – L’heure Espagnole
De Fransman Maurice Ravel (1875 – 1937) meldde zich tijdens de eerste wereldoorlog aan bij het leger. Maar vanwege zijn tengere postuur werd hij afgewezen. Wel mocht hij een vrachtwagen besturen om oorlogsslachtoffers te vervoeren. Hij werd echter ziek van de rottigheid, de loopgraven, de verminkingen, en van de lijken. Lichamelijk en geestelijk gesloopt keerde hij terug naar huis.
Maurice woonde tot zijn veertigste bij zijn moeder. Toen zij overleed was de nerveuse en door slapeloosheid geplaagde Ravel radeloos. Hij trok in bij een broer totdat deze ging trouwen. Samen met zijn speelgoed, zijn mechanische poppen, zijn speeldozen, snuisterijen en tierelantijnen verhuisde hij naar een sprookjesachtig huis zo’n 30 kilometer van Parijs. Vaak is de muziek van Ravel gebaseerd op sprookjes, bijvoorbeeld Ma Mère l’Oye uit 1908 en L’Enfant et les sortilèges uit 1925, of Gaspard de la nuit, het griezelwerk voor piano solo.
De muzikale komedie L’heure Espagnole uit 1911 droeg Ravel op aan zijn vader die een groot stimulator voor zijn zoon was geweest. De eendelige komische opera stuitte op hevige kritiek vanwege de smakeloze inhoud. (Het verhaal vertelt over een overspelige echtgenote van een niets vermoedende klokkenmaker). Ravels voorliefde voor Spanje toont hij door Spaans georiënteerde dansen in het werk op te nemen zoals: de Jota, Habanera en Malaguena.
RAVEL L’HEURE ESPAGNOLE NUMMER 555
Nota bene
Ravel schreef een ‘Weense Wals’. Was dit spottend bedoeld? Wilde hij Johann Strauss de walsenkoning een hak zetten? Hij noemde zijn orkestwerk ‘La Valse’. Het werk zou moeten dienen als ballet. Maar daar is het nooit van gekomen omdat het volgens balletmeester Diaghilev overal op leek, behalve op een ballet.
Volgens muziekwetenschappers is La Valse een ode aan de Weense wals. Andere beweren dat het een muzikale schildering zou zijn van een stervend cultureel Wenen. Weer andere bronnen menen te weten dat Ravel het opdroeg aan zijn liefhebbende moeder die in 1917 overleed. En dan zijn er ook nog lieden die beweren dat de maestro het opgedragen zou hebben aan een vriendin, Misia Sert.
Hoe of wat dan ook, La Valse is een klankjuweel!
