Balakirev – Symfonie 1
De Rus Mili Balakirev (1837-1910) was een nationalist van het zuiverste water. Hij was ook zo’n beetje de leider van de beruchte groep de ‘Machtige Vijf’, die werd opgericht in 1862. Van de vijf leden tellende groep was hij de enige echte beroepsmatige musicus. Je zou zijn landgenoot Michael Glinka (1804-1857) zijn voorbeeld of mentor kunnen noemen. Als dertiger richtte Balakirev de Vrije Muziekschool op, waar kinderen gratis muziekles konden krijgen. De musicus schijnt echter zelf geen groot pedagoog geweest te zijn. Hij werd door zijn leerlingen zelfs een tiran genoemd en velen weigerden nog langer les van hem te krijgen. Was hij niet bepaald makkelijk voor zijn studenten, Balakirev was ook moeilijk voor zichzelf. Hij leed aan godsdienstwaanzin en bij tijd en wijlen zag hij het nut van het leven absoluut niet zitten.
Samen met zijn landgenoten Moessorgksi, Rimski-Korsakov, Cui en Borodin vormde Mili Balakirev de componistengroep de ‘Machtige Vijf’. Een groep jonge componisten die ‘hun’ Rusland hoog in het vaandel hadden staan. Het streven was de volksmuziek uit hun land in ere te houden en zich niet van de kook te laten brengen door de klanken uit het westen. Sommige leden van de groep vonden de muziek van tijdgenoot Tsjaikovski vanwege de westerse invloeden beneden alle pijl.
In 1894 componeerde Balakirev een mooie Symfonie 1 in de toonsoort C. Maar wat er nu precies zo Russisch aan het werk is, Joost mag het weten. Het werk opent langzaam met een pompeus klinkend orkest met vooral lage strijkers, doch spoedig versnelt het tempo en doet het vele koper en slagwerk haar intrede. Soms lijkt het alsof je naar de Finse componist Jean Sibelius (1865-1957) luistert. In elk geval is het werk met een fantastische instrumentatie en plotselinge tempowisselingen een must in het genre van de symfonische kunst! De symfonie heeft vier delen en duurt ca drie kwartier.
BALAKIREV SYMFONIE 1 NUMMER 367
