Rachmaninov – Dodeneiland
Sergej Rachmaninov (1873-1943) gold als een van de grootste pianisten van zijn tijd. Hij werd zelfs de opvolger van de klavierleeuw Franz Liszt (1811 – 1886) genoemd. Als componist sloot hij zich aan bij westers georiënteerde Russen. Nadat zijn eerste symfonie geflopt was, kwam hij met zijn allergrootste werk, het Pianoconcert 2. In 1917 verliet hij zoals velen zijn vaderland en begon als pianist aan een enorm succesvolle loopbaan, die hem over de gehele wereld bracht. Kort voor zijn dood nam hij de Amerikaanse nationaliteit aan.
Sergej Rachmaninov is niet de enige componist geweest die de mysterieuze schilderijen van Arnold Böcklin (1827-1901) omzette in muziek; de componist Max Reger (1873-1916) schreef bijvoorbeeld naar aanleiding van de serie schilderijen de Böcklin Suite. Maar Rachmaninov nam één van de beroemdste schilderij van Böcklin onder de loep: Het Dodeneiland. Het werd een symfonisch gedicht (1903). De componist was vooral verrukt van een reproductie in zwart-wit. Later kreeg hij het werkelijke schilderij in kleur onder ogen.
Rachmaninovs verklanking is een langgerekt geheimzinnig stuk, zonder duidelijke melodie en zonder uitspattingen van het symfonieorkest. De muziek begint met het geluid van de roeispanen in een zich herhalend patroon in 5/8 maat. Een impressionistische kijk op het haast bizarre schilderij. Het kleine eiland met enkel rotsen en bomen, midden in het water. Slechts een nauwe ingang laat weten dat je er binnen kunt komen. We zien de roeiboot in de schemering vlak voor de smalle, donkere ingang. De staande man, een geestelijke misschien? En we zien een dode. Als het orkest even flink van zich doet horen, zal het bootje binnen varen en heeft Rachmaninov zijn fantasie even laten gaan. Aan het slot horen we zelfs nog een stukje Dies Irae (Dag des oordeels). Het was de componist zelf die de eerste uitvoering dirigeerde, dat was in 1909 in Moskou.
RACHMANINOV DODENEILAND NUMMER 343
Luister ook eens naar zijn Vespers opus 37 nr 6
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
Nota bene
Mijn vader zou zeggen: hij heeft handen als kolenschoppen. En zo was het ook. Rachmaninov was niet alleen met zijn bijna twee meter lengte een reus maar ook zijn handen mochten er zijn. Maar liefst een octaaf en een kwint kon hij op het klavier omvatten.
De super pianist zocht na de revolutie in thuisland Rusland zijn heil in Amerika. Hij werd zeer beroemd met de uitvoeringen van zijn bijna onspeelbare pianoconcerten. In New York dirigeerde Gustav Mahler zijn Pianoconcert 3.
Pianobouwer Steinway had ook lucht van de pianovirtuoos gekregen en zorgde ervoor dat overal waar hij speelde een Steinway aanwezig was
