Händel – Orgelconcerten
Johann Sebastian Bach en Georg Friedrich Händel (1685-1759) behoorden tot de meest geniale componisten van de Barok. Beiden konden het orgel fantastisch bespelen en hadden nòg enkele overeenkomsten: Bach en Händel waren beiden Duits en werden in hetzelfde jaar (1685) geboren. De twee schreven een wereldberoemd geworden oratorium, Bach de Matthäus Passion, Händel Messiah.
Zowel Bach als Händel ondergingen oogoperaties door de Engelsman John Taylor. Beide componisten werden blind.
Ondanks die overeenkomsten verschilden de componisten op bepaalde punten ook erg van elkaar. Zo was de religieuze Bach vaak moeilijk in de omgang en leidde hij een teruggetrokken leven in huiselijke en kerkelijke kring. Bach was dol op zijn vrouw en zijn vele kinderen en meestal gehoorzaam tegenover zijn meerderen, al kon hij zo af en toe ook best zijn hakken in het zand zetten. Händel daarentegen was een trotse man die deel uitmaakte van de Londense elite. Hij was groot van gestalte en maar weinig mensen konden – zowel letterlijk als figuurlijk – om hem heen. Ook was Händel luidruchtig, arrogant en voor niets en niemand onderdanig. In het algemeen kunnen we over hun muzikale werk zeggen dat Händels muziek goed in het gehoor ligt, terwijl Bachs muziek diepzinniger is.
Naast zijn beroemde Concerti grossi opus 6 componeerde Händel ook een twintigtal orgelconcerten. Vermaard zijn de 6 Orgelconcerten opus 4 en opus 7. Het zijn vrij luchtige, speelse, goed in het gehoor liggende concerten, met alles er op en er aan. Ook luistert men graag naar Orgelconcert nr 13 in F met als bijnaam De koekoek en de nachtegaal. Nergens heeft de luisteraar een idee van de zwaarwichtigheid die men zo vaak meent aan te treffen in de orgelliteratuur. De orgelconcerten van Händel zijn puur amusement!
Georg Friedrich Händel was in de eerste plaats operacomponist. Toen de belangstelling voor zijn opera’s afnam, liet Händel tussen de aktes van de opera’s en in de pauze kleine orgelconcertjes uitvoeren, wat zeer in de smaak viel bij het verwende Londense publiek. Vaak trad de componist zelf op als uitvoerder van deze orgelconcertjes. Zeer geliefd is ook Händels Harpconcert opus 4 nr. 1 dat tevens als orgelconcert gespeeld kan worden.
HÄNDEL ORGELCONCERTEN NUMMER 380
Nota bene
Händel was in 1750 (sterfjaar van Bach) 65 jaar. Na een bezoek aan zijn geboorteland Duitsland kreeg hij op de terugweg tussen Haarlem en Den Haag een ongeluk. Zijn plan om het orgel van de Sint-Bavo te bespelen viel daarom in duigen.
Een jaar later, in 1751 werd hij blind aan zijn linkeroog. Hij liet zich tevergeefs aan staar opereren. In 1753 was hij volslagen blind. Toch bleef hij orgelspelen en dirigeren. In 1759 stierf hij. Hij werd tussen andere beroemdheden bijgezet in de Westminster Abbey in Londen.
