Haydn – Die Jahreszeiten
De Oostenrijker Joseph Haydn (1732 – 1809) moet een grote werklust gehad hebben. Weinig componisten hebben het gepresteerd om meer dan honderd symfonieën te schrijven en meer dan vijftig strijkkwartetten. En dan te weten dat Haydn tobde met inspiratie! Tijdenlang moest hij knutselen om -uiteraard met behulp van zijn goede God- een muziekstuk af te krijgen. Afgaand op de kwaliteit van zijn werken heeft God hem in zijn laatste jaren flink geholpen: Haydn schreef zijn meesterwerken aan het eind van zijn leven.
Danig onder de indruk van het oratorium Messiah tijdens de Händelfeesten van 1798 in de Westminster Abbey in Londen, besloot Haydn zijn oratorium Die Schöpfung te componeren. Door het grote succes van dit werk werd de meester aangemoedigd een tweede, ditmaal een wereldlijk, oratorium te componeren dat in 1801 in première ging: Die Jahreszeiten. Het libretto werd geschreven door Gottfried van Swieten die ook de teksten voor Die Schöpfung had gemaakt.
Eenmaal aan het werk kwamen voor het eerst sinds jaren de tegenslagen in het voltooien van de compositie. Mopperend vertelde de zieke Haydn dat hij nooit aan dit tweede oratorium had moeten beginnen. Hij tobde over korte muzikale passages die hij vroeger moeiteloos uit de mouw schudde, maar die hij nu slechts met de grootste moeite op papier kreeg. En inderdaad, aan populariteit overtrof Die Schöpfung het van Die Jarhreszeiten. Ondanks deze tegenslagen brengt het stuk ons prachtige aria’s en beroemd geworden koren als: Komm holder Lenz en Sie steigt herauf die Sonne.
Michael Haydn (1737 – 1806) was de jongere broer van Joseph. Michael schreef kerkmuziek, waaronder een imposant Requiem en veertig symfonieën en werken voor mannenkoor.
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
HAYDN JAHRESZEITEN NUMMER 171
Nota bene
Joseph Haydn wordt algemeen omschreven als een kleine beminnelijke en gezellig-sociale man, die nagenoeg geen conflicten om zich heen had. Hij had meestal een goed humeur en een groot gevoel voor humor.
Hij was altijd in voor een grap en in zijn werk neemt humor een belangrijke plaats in. Bijvoorbeeld de practical joke van de Afscheid Symfonie, een soort protestsymfonie, om de slechte omstandigheden van de musici aan de kaak te stellen en waarin de orkestleden stuk voor stuk hun plaats verlaten.
En denk ook aan de Symfonie nummer 94 met de Paukenslag, ook wel de Surprise-symfonie genoemd. Een onverwachte harde klap op de pauken zou het induttende Londense publiek wakker moeten schudden.
