Rachmaninov – Pianoconcerten

De Rus Sergej Rachmaninov (1873 – 1943) componeerde vijf pianoconcerten waarvan hij zelf de premières uitvoerde en overal ter wereld speelde. Hij was een van de grootste pianisten van zijn tijd.

Pianoconcert 1, opus 1, uit 1891 ontstond in zijn conservatorium tijd. In 1892 studeerde hij af met een gouden medaille.

Pianoconcert 2 in c mineur opus 18 uit 1901 is zijn beroemdste werk geworden. Er bestaan maar weinig Pianowerken die voor een pianist zo fysiek veeleisend zijn als dit Pianoconcert 2.  Je moet zelfs in een goede conditie zijn om het werk uit te kunnen voeren. Heel beroemd is de opening van het stuk, waar het lijkt of zware klokken om beurten klinken. Geen concertopening is zo bekend als de akkoorden waarmee Rachmaninovs Pianoconcert 2 begint. Televisie- en filmmakers maken nog dankbaar gebruik van thema’s uit dit meesterlijke pianoconcert.

In 1909 ontstond het Pianoconcert 3 in d mineur opus 30. Samen met Pianoconcert 2 behoort het tot zijn meest succesvolle werken. Voor pianisten is het een zware opgave maar tegelijkertijd een uitdaging om het moeilijke stuk onder de knie te krijgen. De eerste uitvoering vond plaats in New York. Rachmaninov zelf was de solist.

Het concert bestaat uit drie delen en duurt ongeveer 40 minuten. Het 1e deel is vooral bekend of beducht om de zeer virtuoze cadens. Deze cadens wordt één van de meest indrukwekkende stukken uit de pianoliteratuur genoemd. 

Pianoconcert 4 in g mineur, opus 40 werd tijdens de première in 1927 matig ontvangen. De kritiek uitte zich al zou het werk vanwege de jazzy elementen gelijkenissen hebben met de werken van Georg Gershwin. De beroemde dirigent Leopold Stokowski dirigeerde het Philadelphia Orchestra, de componist zelf zat aan de vleugel. Helaas namen maar weinig pianisten het stuk op in hun repertoire. Nadat hij flink aan het concert had gesleuteld was men toch van mening dat de allereerste versie uit 1927 de beste was. Toch wordt de versie uit 1941 doorgaans uitgevoerd.

Pianoconcert 5 (uitgebracht 2009) is een bewerking van Rachmaninovs Symfonie 2, maar dan in 3 delen, inclusief een moeilijke cadens. De pianist en componist Alexander Warenberg nam de taak op zich om Symfonie 2 te veranderen in een werk met een belangrijke pianopartij. Het werd een gewaagd experiment maar Rachmaninov bleef in het stuk overeind als authentieke componist.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

RACHMANINOV PIANOCONCERTEN NUMMER 981

Nota bene

Serge Rachmaninov werd geboren in Semyonovo en stierf in Beverly Hills. Hij werd 70 jaar.

Hij huwde met zijn nicht Natalia en kreeg twee dochters.

Rachmaninov was 198 m lang en had zeer grote handen. Met zijn linkerhand kon hij een duodecime spelen, octaaf en kwart, met zijn rechter een noot lager.

De componist trad tijdens zijn leven 15 keer op met het Concertgebouworkest.

De landen waar hij woonde of een huis bezat waren Rusland, Duitsland, Amerika en Zwitserland.

Zijn composities zijn geschreven voor piano, solozang, orkest, koor, opera, kamermuziek. Het meest uitgevoerd zijn de pianoconcerten, symfonieën, vocalise, symfonische dansen.