Josquin – Oeuvre
Met tal van bijnamen werd de Zuid-Nederlandse componist en zanger Josquin des Prez (1450-1521) tijdens zijn leven geëerd. ‘De ware meester der muziek’, werd hij genoemd, of ‘Prins van de muziek’. Hij was de belangrijkste laatmiddeleeuwse componist en de meester van de Nederlandse school, de meester van de polyfonie. Verder kan hij geplaatst worden in het rijtje van de belangrijkste componisten uit de gehele muziekgeschiedenis. Geloof het of niet, hij wordt vergeleken met J.S. Bach (1685 – 1750). Voor tijdgenoot Luther (1483-1546) was er geen betere musicus. ‘Des Prez is de meester der tonen’, aldus Luther. De werken van Des Prez waren meestal van religieuze aard. Vermoedelijk is Des Prez geboren in de buurt van het Belgische Doornik, dicht bij de Franse grens.
Bij elke vorst, de kerk of belangrijke musicus stond Des Prez in een zeer hoog aanzien. Eerst was hij zanger in de kathedraal van Milaan, daarna lid van het pauselijke koor in Rome en tenslotte hofcomponist van Lodewijk XII in Frankrijk. Voorgangers van Des Prez waren de componisten en zangers Guillaume de Machault en Johannes Ockechem. Tijdgenoten van waren o.a. Erasmus en Leonardo Da Vinci.
In de late Middeleeuwen was het motet een van de belangrijkste vormen van vocale muziek. De bloeitijd was tussen 1450 en 1600. De tekst is kerkelijk en meerstemmig. De stemmen hebben vaak verschillende teksten, waarvan de onderste een liturgisch gezang. Een ander kenmerk is dat de stemmen elkaar imiteren. Meestal is de taal Latijn en wordt er acappella gezongen. Josquin schreef meer dan honderd Motetten, waaronder Ave Maria, Stabat Mater dolorosa, Miserere en Salve regina. Verder componeerde Josquin verschillende missen, waaronder de beroemde Missa L’homme armé, en Missa Dux Ferrari. Des Prez was ook componist van parodiemissen (een mis met bestaande en of wereldlijke fragmenten). Ook schreef hij tal van (vaak ondeugende) Chansons. Des Prez schreef zijn vocale werken met de tekst als uitgangspunt, deze diende op zijn minst verstaanbaar te zijn. Men noemt Josquin wel de schakel tussen de Middeleeuwen en de moderne wereld. Luistert u ook eens naar het prachtige profane lied El Grillo (De krekel).
Luister ook eens naar de mis Missa Panga Lingua
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
JOSQUIN DES PREZ OEUVRE NUMMER 461
Nota bene
Onder de Renaissancecomponisten neemt Josquin des Prez misschien wel de belangrijkste plek in. Als geen ander wist hij muziek en religieuze teksten met elkaar te doen versmelten.
Maar ook deed hij soms een stap zijwaarts om iets werelds te componeren. Een voorbeeld hiervan is De krekel een vierstemmig koorwerk, geïnspireerd op het onophoudelijk en snelle gesjirp van de krekel.
Het verhaal gaat dat de tekst een symbool van de liefde is. Waar een vogel misschien mooier zingt, de krekel is de kampioen van het uithoudingsvermogen.
Beknopte tekst:
De krekel is een goede zanger die lange verzen heeft
Maar hij doet niet zoals andere vogels die als ze ergens een beetje hebben gezongen naar een andere plaats gaan
Altijd blijft de krekel.
Als de meimaand warm is zingt hij alleen uit liefde.
