Schumann – Pianokwartet & kwintet

Grote romantische componisten als Liszt, Wagner en Berlioz hielden zich nauwelijks bezig met kamermuziek. Deze compositievorm lieten ze liever over aan componisten als bijvoorbeeld: Schumann, Schubert, Mendelssohn en Brahms.

Naast liedcomponist was Schubert absoluut de topper in het schrijven van kwartetten en kwintetten, maar ook zijn collega Robert Schumann (1810-1856) was bedreven in deze muziekvormen. Het jaar 1842 wordt zelfs Schumanns Kamermuziekjaar genoemd! Dit jaar was tevens het begin van het einde, want zowel de productiviteit als de expressiviteit van de Duitse componist nam daarna in rap tempo af. In 1845 werd bekend dat Schumann aan zenuwenstoornissen leed. Spoedig daarna zou hij zijn eerste zelfmoordpoging doen.

In 1842 schreef Robert Schumann twee kostelijke stukken kamermuziek, het Pianokwartet in Es opus 47 (voor piano, viool, altviool en cello) dat hij opdroeg aan zijn vrouw Clara, en tevens als eerbetoon moest dienen aan zijn vriend Mendelssohn, en het Pianokwintet in Es opus 44 (voor piano, twee violen, altviool en cello). Het derde deel, Andante cantabile, is met de mooie cello passages een hoogtepunt in het kwartet. De premiere was in december 1844 in Leipzig.

Met sterke hulp van de piano (tijdens de première in het voorjaar van 1843 bespeeld door Felix Mendelssohn) blinkt dit werk in alle opzichten uit en kan het samen met het Pianokwartet gezien worden als één van de meest waardevolle muziekstukken uit de kamermuziekliteratuur. Een criticus die Schumanns Pianoconcert in 1845 afkraakte, schreef over het Pianokwintet dat dit stuk tot de muzikale meesterwerken zou gaan behoren. Overigens was Schumann een van de eerste componisten die een piano toevoegde aan het strijkkwartet. Het werd een lastige pianopartij met een de orkest-achtige begeleiding.

De delen: Sostenuto assai – Allegro ma non troppo 2. Molto vivace – Trio I – Trio II 3. Andante cantabile 4. Finale: Vivace

In 1829, schreef de toen 19 jarige Schumann, die nauwelijks een volwassen muziekopleiding had genoten, eveneens een pianokwartet. Pas in 1979 werd dit Pianokwartet in c mineur gepubliceerd.

Het ontstaan van het frisse, onstuimige, ja zelfs jubelende Pianokwintet is waarschijnlijk te danken aan de periode dat Schumann terugkeerde van een zeer ontspannen vakantie, en zijn liefde voor Clara waarmee hij in 1840 mee was getrouwd. Clara was het ook die tijdens de première van het Pianokwintet in januari 1843 de pianopartij voor haar rekening nam.

De delen 1. Allegro brillante 2. In modo d’una marcia. Un poco largamente 3. Scherzo: Molto vivace 4. Allegro ma non troppo

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

SCHUMANN PIANOKWARTET & KWINTET NUMMER095