Sibelius – Symfonie 5

Omstreeks 1905 werd bij de Finse componist Jean Sibelius (1865-1957) een ernstige ziekte ontdekt. Maar de levensgenieter plakte nog ruim vijftig jaar aan zijn leven. Wel vond er een gedaanteverwisseling plaats, al weten we niet zeker of dit met zijn ziekte te maken had. Van een jonge artistieke kunstenaar met lichtblauwe ogen en een ferme blonde kuif veranderde hij langzamerhand in een nors kijkende, kale reus. Voor het Finse volk werd de componist van Finlandia en Valse triste een held! Hij had een eigen postzegel, een standbeeld en een ere pensioen van de staat. Sibelius zette de laatste dertig jaar van zijn leven nauwelijks meer muziek op papier.

Vanaf het hoornsignaal aan het begin klinkt het eerste gedeelte van de Symfonie 5 in Es uit 1915 geheel zoals we dat van Sibelius gewend zijn. We denken aan zijn andere symfonieën en aan zijn grootste werk Finlandia. Als deze vertrouwde klanken gepasseerd zijn, volgt er een prachtig pizzicato-thema. De finale bezit vaart plus een gevoel voor de grootsheid van de natuur. Vergeleken met zijn ietwat sombere Symfonie 4 mag Symfonie 5  bijna feestelijk genoemd worden. De jaren dat Sibelius aan zijn Symfonie 5 werkte waren jaren van wereldwijde onrust en de Finse onafhankelijkheidsstrijd. Het werk straalt desondanks een krachtig gevoel uit van nationale trotst en veerkracht. In 1917 werd het land onafhankelijk.

Net als zijn overige werken lijkt het of de muziek van Sibelius doordrenkt is van de Finse cultuur en landschap. Sibelius zelf hierover: ‘Mijn symfonieën bevatten muziek zonder achtergrond of nationaal denken. Ik ben geen literair musicus. Bij mij begint de muziek waar het woord eindigt’. Symfonie 5 uit 1915 bestaat uit 4 delen. Verder is er een versie uit 1916, en één uit uit 1919, wellicht de meest geliefde, bestaande uit vier delen. Symfonie 5 werd gecomponeerd in opdracht van de Finse regering toen Sibelius 50 jaar werd en zijn geboortedag gevierd werd met een nationale feestdag. Op 8 december 1915 werd het werk ten doop gehouden door het Helsinki Philharmonic Orchestra, onder leiding van de componist.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

SIBELIUS SYMFONIE 5 NUMMER 183