Stravinsky – Sacre du printemps
Igor Stravinsky (1882 – 1971) had met zijn Sacre du printemps het lef om met traditionele klanken, harmonieën en ritmes te breken. Hij liet met het werk de wereld op zijn grondvesten trillen. Lieve help nog aan toe, was er misschien oorlog op komst?!
Sacre du printemps bracht een schok teweeg tijdens de eerste uitvoering in 1913 in Parijs. Tijdens de uitvoering ontstond er hoongelach en boegeroep in de zaal. Voor- en tegenstanders bespuwden elkaar en dreigden met elkaar op de vuist te gaan. Terwijl de toen 31-jarige Stravinsky geheel van streek was, stond balletmeester Serge Diaghilev (1872 – 1929) tussen de coulissen het orkest toe te schreeuwen dat het door moest spelen. Om een einde aan de opstand te maken, liet Diaghilev de lichtmeesters de schijnwerpers aan en uit flikkeren. Langzaam bekoelde het publiek wat, maar het bleef onrustig die nacht rond het Théatre des Champs-Élysées in Parijs.
Uit een fagot-thema ontwikkelt zich een van de meest revolutionaire stukken uit de muziekgeschiedenis. Zoals Pablo Picasso (1881 – 1973) zijn afschrikkende maskers en vrouwenportretten schilderde, zo liet Stravinsky in zijn Sacre du printemps een kolossaal symfonieorkest, volgepropt met slaginstrumenten, oerritmes en schreeuwende dissonanten uitvoeren. Om het ritmisch geweld kracht bij te zetten, werden er metalen platen opgehangen die met hamers bespeeld werden! Zelfs de strijkers en blazers moesten er aan geloven: op veel plaatsen ondersteunden zij de slagwerksectie, in plaats van andersom.
Sacre du printemps is een loflied op de lente en zeker het belangrijkste werk van Stravinsky. Men zou het werk expressionistisch kunnen noemen. In ieder geval was het een regelrechte afrekening met de vage klanken van het impressionisme. De componist over zijn werkstuk: ‘In mijn Sacre heb ik de uiterlijke opleving van de steeds vernieuwende natuur willen uitbeelden’.
Het stuk moet gezien worden in een prehistorische wereld. Een jonge maagd is uitverkoren om zich dood te dansen als offer aan de Zonnegod. De choreografie van het gelijknamige ballet is van de wereldberoemde danser Vaslav Nijinsky (1889 – 1950). Sacre du printemps bestaat uit 2 delen: 1 – De aanbidding van de aarde. 2 – Het offer.
Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.
STRAVINSKY SACRE DU PRINTEMS NUMMER 029
Nota bene
Een jaar voordat Wereldoorlog I uitbrak rommelde het ook al stevig in sommige concertzalen.
We beschrijven het jaar 1913. In Wenen leek het oorlog toen er in de Musikverein een concert werd georganiseerd met werken van Schönberg, Webern, Berg en Gustav Mahler.
De concertbezoekers hadden absoluut geen waardering voor de avantgardistische klanken. Dit was geen muziek, dit was herrie! Het gevolg was een knokpartij. Een concertganger werd zo hevig in het gezicht geslagen dat hij een rechtszaak aanspande tegen de klapperuitdeler, de organisator van het concert. Een muzikale toeschouwer over het concert: De stomp was het meest harmonieuze moment van de avond. Het concert is de geschiedenis ingegaan als het Skandalkonzert.
Een maand later werd Stravinsky’s Sacre du printemps uitgevoerd in Parijs. Het orkest liet met het werk de wereld op zijn grondvesten trillen. Lieve help, was er misschien oorlog op komst?! Tijdens de uitvoering ontstonden er ruzies in de zaal. Voor- en tegenstanders bespuwden elkaar en dreigden met elkaar op de vuist te gaan…
