Elgar – Enigma variaties

De Engelsman Edward Elgar (1857-1934) begon pas rond zijn dertigste serieus met componeren. Hij was autodidact. Zo af en toe verving hij zijn vader achter het kerkorgel. Edward leerde zichzelf fagot spelen en verschillende strijkinstrumenten. Later werd hij dirigent van een amateurorkest en volgde zijn vader op als organist in Worcester. Als componist van pure romantische muziek ontving hij van vrijwel alle Engelse universiteiten eredoctoraten.

Sir Edward Elgar is de man van de wereldhit Land of hope and glory. In 1899 componeerde hij het orkestwerk Enigma Variaties, een thema met variaties. Na de première in Londen werden de Variations onmiddellijk populair en vestigden ze Elgars internationale reputatie. In het werk gaf hij veertien dierbare vrienden een eigen melodie. Het kostte menig musicoloog hoofdbrekens om het stuk uit te pluizen. Inmiddels is het raadsel opgelost en zijn de namen van de veertien bekend. Elgar brak met dit opus 39, een meesterlijk variatiewerk, internationaal door. 

Veertien bloedverwanten, vrienden en zelfs zijn hond bevolken Elgars Variations on an orginal thema for orchestra, beter bekend geworden als de Enigma variaties (enigma = raadsel). Elgar noteerde alleen de initialen van de vrienden in de partituur. Of hij ons toch nog om de tuin heeft geleid, zal wel altijd een raadsel blijven. In ieder geval betreft de eerste variatie zijn echtgenote, onder de titel C A E (= Caroline Alice Elgar). Andere figuren die de eer hebben gekregen een plaatsje in het werk te krijgen zijn een aantal bevriende muzikanten, een anonieme vriendin, enkele excentriekelingen en in de finale Elgar zelf. De negende variatie onder de titel Nimrod is een van de meest geliefde stukken uit de Enigma. Het is vernoemd naar zijn muziekuitgever, zijn aller beste vriend. In 1975 vond een Nederlandse musicologie student volgens de Elgar Society de meest bevredigende oplossing voor de Enigma variaties.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

ELGAR ENIGMA VARIATIES NUMMER114

Nota bene

De meest bekende Enigma Variatie, Nimrod, verwijst naar Elgars vriend, de muziekredacteur Augustus J.Jaeger. Deze moedigde de componist aan in voorspoed en tegenspoed.

Toen de componist eens erg depressief was en op het punt stond het componeren op te geven had Jaeger hem bezocht en aangemoedigd door te gaan. Hij verwees naar Beethoven die eveneens vaak met zichzelf in de knoop zat. ‘En kijk eens wat een mooie muziek hij schreef.’ Vervolgens zong de muziekredacteur de Pathétique en Elgar verborg het thema in zijn Nimrod.