Brahms – Pianoconcert 2

De bekende dirigent Hans von Bülow bedacht de uitdrukking ‘de drie B’s’: Bach, Beethoven en Brahms. Het geeft aan hoe belangrijk men het werk van Brahms vond. De in Hamburg geboren Johannes Brahms (1833-1897) was rond 1880 een gevierd componist en reisde veel om zijn werken ten gehore te brengen. Verandering van landschap kwam volgens zijn eigen zeggen zijn muzikale inspiratie ten goede. Bovenaan zijn verlanglijstje stond een bezoek aan het zonnige Italië. In de lente van 1878 kwam die wens uit en genoot Brahms voor het eerst van het prachtige Italiaanse landschap en het zuidelijke klimaat.

In Italië doet hij ook de eerste ideeën op voor zijn Pianoconcert 2 opus 83 uit 1881. Kort voor zijn vijfenveertigste verjaardag zet hij hiervoor de eerste schetsen op papier. Deze aantekeningen voor het tweede pianoconcert blijven dan nog drie jaar in de kast liggen, maar wanneer Brahms opnieuw Italië bezoekt, voltooit hij het concert in een paar weken. Meer dan twintig jaar zat er tussen zijn Pianoconcert 1 en Pianoconcert 2. De componist leek moeite te hebben tot het schrijven van een tweede pianoconcert omdat zijn Pianoconcert 1 volgens zijn eigen zeggen volledig de mist in was gegaan. 

In 1881 schrijft hij aan een van zijn vriendinnen: ‘Ik heb een klein pianoconcertje geschreven’. (Brahms is overigens nooit getrouwd geweest.) Het was de gewoonte van Brahms om zijn nieuwe werken een beetje spottend en ironisch aan te kondigen. In feite betekende ‘het pianoconcertje’ een gigantisch werk met maar liefst 4 delen!  Het werd met een tijdsduur van circa 55 minuten het langste pianoconcert ooit geschreven. 

De pianopartij is geenszins virtuoos van opzet, maar meer een deel van het symfonische geheel. Naast de piano zijn er opmerkelijke hoofdrollen voor de hoorns en in het andante klinkt er een kamermuziek-achtig gedeelte tussen piano, cello en houtblazers. Brahms was tijdens de premiere in Boedapest in 1881 zelf de solist in het pianoconcert. De delen zijn: 1. Allegro non tropp0 2. Allegro appassionato 3. Andante 4. Allegro grazioso.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

BRAHMS PIANOCONCERT 2 NUMMER072

Nota bene

De eerste uitvoering van Brahms pianoconcert1 was een flop. De tweede uitvoering een week later was nog erger. Brahms hierover: Al tijdens de repetities zag je aan de musici dat ze nauwelijks emoties vertoonden. In ieder geval zaten ze niet op het puntje van hun stoel, integendeel, ze zaten als voddenbalen onderuitgezakt. Toen ‘s avonds het concert gegeven moest worden was er eveneens geen spoortje van emotie te bespeuren. Na het slotakkoord klonk er gesis vanuit de zaal. Dat de uitvoeringen een flop waren geweest was tot daaraantoe, maar dat gesis vond ik vreselijk…