Ives – Unanswered question

De Amerikaan Charles Ives (1874-1954) was de zoon van een dirigent en muziekleraar uit Danbury, Connecticut. Na zijn verhuizing naar New York richtte hij zijn eigen verzekeringsmaatschappij op onder de naam Ives & Myrick, een succesvolle onderneming. In de avonduren componeerde hij in allerlei vrije vormen. De componist ging er van uit dat zijn muziek nimmer uitgegeven zou worden. Dus kon hij schrijven zonder schroom en schaamte.

Een van zijn opvallendste componeertechnieken is de polytonaliteit (meerdere toonsoorten tegelijkertijd optredend). Pas na zijn dood heeft zijn vrouw de partituren vrijgegeven. Veel van zijn werken behoren tot de programmamuziek en hebben alles te maken met de dagelijkse gang van de Amerikaanse samenleving. Veelvuldig maakt de componist op allerlei manieren gebruik van motieven uit de Amerikaanse volksmuziek.

De eeuwige vraag naar de zin van het leven vormt de inhoud van het acht minuten durende klankstuk Unanswered question. Deze stelling is gevonden uit notities die de componist Ives maakte tijdens het componeren. Voor die tijd (1906) verrassende klanken. Pas in 1940 werd het stuk gepubliceerd en uitgevoerd. Hoofdrolspelers: Een strijkkwartet speelt lange tonale akkoorden, zacht en langzaam, hetgeen een serene achtergrond veroorzaakt. Daarnaast houtblazers, die atonaal een soort dialoog spelen met de solotrompet. De trompettist speelt, in dit geval stelt, de grote levensvragen, onbeantwoorde vragen, waarop de houtblazers een antwoord proberen te formuleren. Zeer opvallend is de jazzyachtige klagende trompetsolo boven de wijduit gespannen strijkers akkoorden.

Het stuk wordt vaak gezien als een van de eerste echt moderne Amerikaanse orkestwerken, het werd gecomponeerd in 1906 en herzien in de jaren 30. 

Is het coolklassiek en daarmee de voorloper van de cooljazz? Want het lijkt wel of je heel in de verte jazztrompettist Miles Davis al hoort spelen… Of houden we het op een soort impressionisme? We weten inmiddels dat de jazz de Amerikaanse klassieke muziek een enorme impuls heeft gegeven. Denk alleen maar aan de grote componist George Gershwin (1898 – 1937). Rond 1900 (het begin van de jazz) lieten de Amerikaanse componisten de Europese muziektradities vrijwel los en probeerden een eigen klassiek geluid te creëren met behulp van vele soorten volksmuziek: jazz, blues, fanfaremuziek, cowboy- en indianenliedjes etc.

Heeft u een opmerking of aanmerkingen over dit item, horen wij dit graag van U.

IVES UNANSWERED QUESTION NUMMER198