Rachmaninov – Symfonische dansen
Serge Rachmaninov (1873 – 1943) was een Russisch componist en pianovirtuoos. Hij wordt wel de opvolger van Tsjaikovski (1840 – 1893) genoemd. Rachmaninov componeerde veel werken voor piano, maar schreef ook symfonieën, symfonische gedichten, opera’s, kamermuziek, liederen en koorwerken. Hoewel hij in een groot deel van de 20e eeuw leefde, beschouwt men hem als een romanticus. In zijn pianowerken leeft hij voort met Chopin en Liszt. Als pianovirtuoos koos hij na de revolutie van 1917 definitief voor het Westen. Grote triomfen oogstte hij zowel in de Europese als Amerikaanse concertzalen. In 1934 vestigde hij zich definitief in de Verenigde Staten. (Persbericht augustus 2015: Rusland wil het stoffelijk overschot van Rachmaninov terug laten komen. In het testament van de componist stond nadrukkelijk dat hij in New York begraven wilde worden…)
In de zomer van 1940 componeerde Rachmaninov de Symfonische dansen opus 45. Het betreft een werk voor zowel piano vierhandig als voor symfonieorkest. De componist schreef het werk in New York. Het zou zijn laatste grote werk worden. Als titel koos Rachmaninov voor Fantastische dansen of eenvoudigweg Dansen. Uiteindelijk zijn het de Symfonische dansen geworden. Het is niet uitgesloten dat de componist het stuk aanvankelijk als balletmuziek had bedoeld. De versie voor vierhandig piano studeerde hij in met de beroemde pianist Horowitz. De uitvoering voor symfonieorkest kwam in het najaar tot stand. Dit werk valt op door een uitgebreide bezetting van vooral koper en slagwerk. Zoals vaker bij Rachmaninov komt in het stuk het Dies Irae thema voor. Opvallend is ook het toevoegen van de saxofoon aan de houtblazers. Het stuk is inmiddels een regelmatig uitgevoerd werk in de grote concertzalen. Ook geldt het als een van de belangrijkste werken van Rachmaninov.
Luister ook naar de koorsymfonie Kolokola (De klokken/The bells) naar gedichten van Edgar Allen Poe. In 1913 droeg Rachmaninov dit werk op aan dirigent Mengelberg en het Concertgebouworkest.
RACHMANINOV SYMFONISCHE DANSEN NUMMER 707
Nota bene
Zijn eerste symfonie werd tijdens de première een fiasco doordat de dirigent, Aleksandr Glazoenov dronken zou zijn geweest en het orkest niet onder controle had. Door de vernietigende kritiek raakte de componist depressief en weigerde de symfonie nooit meer op het repertoire te zetten. Tijdens zijn leven is het ook nooit meer uitgevoerd. Na een bezoek aan een hypnotiserend arts begon hij weer te componeren. Het eerste werk dat hij schreef sloeg in als een bom: Pianoconcert 2 werd een wereldhit. Het werk droeg hij op aan zijn arts.
