Schubert – Symfonieën

De Oostenrijker Franz Schubert (1797 – 1828) werd slechts 31 jaar. Toch schreef hij zo’n 1500 werken waaronder 9 symfonieën. De eerste 6 symfonieën kan men beschouwen als jeugdwerken. Symfonie 1 werd op 16 jarige leeftijd geschreven. Het stuk staat in D majeur en kent vier delen. De symfonie wordt behalve door een symfonieorkest ook wel door een kamermuziekensemble uitgevoerd. Als Schubert 17 jaar is staat hij als onderwijzer voor de klas op de school van zijn vader. In dat jaar schrijft hij zijn beroemde lied Erlkönig, evenals de Symfonie 2 in Bes. Schuberts eerste 2 symfonieën zijn gecomponeerd in de trant van Haydn. Beide symfonieën openen met een statig adagio.

In 1815, Schubert is dan 18 jaar voltooit hij zijn Symfonie 3. Ook deze symfonie doet denken aan zijn klassieke voorgangers. De Symfonie 3 staat in D majeur en het openingsdeel is langzaam en statig. He 3^e deel kent een sprankelend menuet. De Symfonie 3 duurt ongeveer 20 minuten en heeft 4 delen.

Symfonie 4 in c mineur gaf Schubert zelf de bijnaam de Tragische. Hij componeerde het in 1816. Ook deze symfonie begint met een adagio en heeft als derde deel een menuet. Symfonie 4 blikt wederom terug op Haydn en op zijn idool Beethoven. Als ik ooit een symfonie zou kunnen componeren zoals Beethoven dan zou ik rustig kunnen sterven… Het zou hem uiteindelijk lukken met zijn 9^e, de Grote Symfonie.

Symfonie 5 werd eveneens gecomponeerd in 1816. De toonsoort is Bes majeur. In de symfonie lijkt het alsof Schubert los wil raken van de klassieke periode, al kan niet ontkend worden dat we nog flarden Mozart horen. In de symfonie ontbreken klarinetten, trompetten en pauken. Het 1e deel opent in tegenstelling dat zijn voorafgaande symfonieën met een allegro, met daarna een prachtig andante.

Schubert was 20 toen hij Symfonie 6 in C componeerde. De symfonieën die hij tot nu toe geschreven had werden uitgevoerd door een ensemble waarin Schubert altviool speelde en zijn broer viool. Geen van zijn symfonieën zijn tijdens zijn leven door een professioneel orkest uitgevoerd. In Symfonie 6 wordt er weer een volledig orkest voorgeschreven. Het werk wordt wel de Kleine symfonie genoemd. Van begin af aan spelen blazers een hoofdrol. Het 2^e deel is een lieflijk andante gevolgd door een zeer snel scherzo.

Symfonie 7 in E uit 1821 is niet afgemaakt. De schetsen zijn echter zijn bewaard gebleven en later door anderen georkestreerd.

In 1823 schreef Schubert zijn beroemde Symfonie 8 De Onvoltooide in b mineur. Het werk heeft 2 delen. Met zijn opvolger, Symfonie 9, De Grote, werd het Schuberts meeste geliefde symfonie. Deel 1 klinkt ietwat geheimzinnig en zou een bekend volksliedje kunnen herbergen. Deel 2 is het tegenovergestelde. Waarom Schubert de symfonie niet heeft afgemaakt is een raadsel, doch het kan zijn dat Schubert gewoon tevreden was met deze tweedelige symfonie. Een groots werk dat zich evenals Symfonie 9 helemaal los heeft gemaakt van de klassieke traditie. Een monument van hemelse grootheid wordt Symfonie 9 ‘De Grote’, van Schubert genoemd. (Zowel Symfonie 8 als 9 treft u als zelfstandig item aan in het archief)

SCHUBERT SYMFONIEEN NUMMER 604